Page 376 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 376
376 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
Súng thần công, đạn đá và gạch xây thành, gạch trang trí tìm thấy ở khu vực thành Nhà Bầu
Trong thời gian này, nhà Mạc đã tiến thứ đất có nhiều quặng sắt rất rắn - đó là
hành xây dựng nhiều thành quách ở một đặc trưng của kiểu gạch thời Lê. Đến đầu
số địa phương, thực hiện chiến lược phòng đời Nguyễn, thành được sửa chữa, gia
ngự là chủ yếu: Cao Bằng, Lạng Sơn... Tại cố thêm bằng loại gạch nhỏ. Trong thành
Tuyên Quang, nhà Mạc cũng xây dựng chếch hướng bắc là núi Thổ (Thổ Sơn -
một thành. núi đất) cao 50m, dốc đứng, phải qua 193
Thành nhà Mạc ở Tuyên Quang có bậc đá mới lên tới đỉnh. Thổ Sơn cũng chỉ
1
vị trí quân sự quan trọng, án ngữ trên bờ đắp trong một đêm. Toàn bộ Thổ Sơn nằm
sông Lô và nằm trên trục giao thông thuỷ, gọn trong thành, phạm vi kiểm soát của
bộ thuận lợi. cao điểm rất rộng. Cửa đông khống chế
Việc xây dựng thành đến nay còn để đường bộ duy nhất thời đó và sông Lô là
lại nhiều truyền thuyết ly kỳ. Tương truyền tuyến đường thủy quan trọng khi chưa có
thành chỉ xây trong một đêm đã hoàn tất. phương tiện cơ giới trên bộ.
Thành cấu trúc theo kiểu hình vuông, Tuyên Quang thời Lê Trung Hưng
mỗi bề tường dài 275m; cao 3,5m; dày Tuyên Quang thời Lê Trung Hưng chủ
0,8m; diện tích 75.625m . Ở giữa mỗi mặt yếu là vùng đất cát cứ riêng của họ Vũ
2
thành có một vành bán nguyệt, giữa vành (dân gian thường gọi là Chúa Bầu).
bán nguyệt đó là cửa, trên cửa xây tháp, Họ Vũ nhân thời loạn tự lập ở Tuyên
mái ngói. Trong tường có một con đường Quang, chống chính quyền cai trị ở Thăng
nhỏ xung quanh dùng làm đường tiếp đạn Long; trấn trị Tuyên Quang, từ năm 1527
lên thành. Bao bọc tường thành là một lớp đến năm 1699.
hào sâu ngập nước theo kiểu phòng thủ Thời Nam - Bắc triều, họ Vũ không
“thành cao, hào sâu” thời trung cổ. Gạch theo nhà Mạc mà theo nhà Lê Trung Hưng
xây thành là loại có kích thước lớn hơn ở Thanh Hóa, nhưng khi nhà Lê Trung
nhiều so với gạch chỉ hiện nay, làm bằng Hưng về Thăng Long, họ Vũ cũng không
1. Thành cổ Tuyên Quang còn khá nguyên dạng cho đến cuối thế kỷ XX và được xếp hạng Di tích
lịch sử văn hoá cấp quốc gia.
