Page 281 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 281
281
Phêìn thûá hai: DÊN CÛ - DÊN TÖÅC
- Tổ chức đám cưới: Ngày cưới, bên Tối đó, đoàn nhà gái ở lại nhà trai,
nhà trai cử đoàn đi đón dâu gồm: ông thầy cúng nhà trai làm lễ nhập cô dâu vào
mối, thầy cúng, chú rể và phù rể, người họ nhà chồng.
gánh đồ lễ (cả nữ và nam). Nhà trai mang - Lễ lại mặt: Chọn ngày tốt, đôi vợ chồng
sang nhà gái những lễ vật nhà gái đã yêu mới cưới cùng 1 phù dâu, 1 phù rể mang
cầu gồm: 1 đùi lợn to, 4 con gà trống theo 1 đùi lợn, 2 chai rượu về lại mặt nhà
thiến, 12 chai rượu. Ngoài ra, nhà gái có gái để cúng tổ tiên, nhận mặt anh em họ
bao nhiêu anh chị em thì phải chuẩn bị nhà vợ và thăm bố mẹ.
bấy nhiêu rẻ xương sườn để chú rể làm Sau đám cưới, nhà trai cảm ơn một số
quà biếu và nhận anh em. Đi dọc đường người với lễ vật: ông mối được 1 bộ xương
phải nghỉ ăn cơm (ăn tượng trưng, mỗi sườn lợn và 1 chai rượu; thầy cúng chính
người một miếng). được 5 rẻ sườn và 1 chai rượu; phù rể được
Khi đoàn đến nhà gái, nhà gái cử đại 1 rẻ sườn và 1 chai rượu.
diện đón, đem lễ vật vào nhà. Đoàn đón Tục ở rể: Người Pà Thẻn cũng có tục ở
dâu ngồi làm hai hàng ở sân, quay lưng rể tạm thời. Nhà nào không có con trai thì
vào nhà. Nhà gái bày mâm ở ngoài để mới lấy rể về ở hẳn, còn thường chỉ là ở rể
cúng Thổ công, lễ vật gồm 2 bát cơm, 2 một thời gian ngắn. Người đi ở rể có trách
đĩa thịt lợn, 2 cái đũa và 14 chén rượu. Khi nhiệm cao với gia đình nhà vợ, phải thờ
thầy đang cúng, nhà trai cử 6 người, nhà ma họ nhà vợ.
gái cử 8 người đứng xung quanh mâm 2- Phong tục sinh đẻ và nuôi con
cúng. Cúng xong mỗi người sẽ ăn một Việc sinh đẻ và chăm sóc con cái được
miếng thịt, uống một chén rượu. Tiếp theo cộng đồng người Pà Thẻn rất quan tâm.
đại diện hai bên mỗi người cầm một bát Mỗi giai đoạn mang thai, người phụ nữ
cơm tung từng nắm ra xung quanh với ý phải hết sức giữ gìn sức khỏe, ăn uống đầy
là mời Thổ công ăn, sau đó đoàn nhà trai đủ, tránh phạm phải những điều kiêng kỵ,
mới được vào nhà. Nam giới ngồi ở gian để thai nhi và bà mẹ được an toàn.
chính, nữ ngồi ở gian bên cạnh. Những Khi mang thai phải kiêng ăn những
người gánh lễ vật cùng vào bếp nhà gái thức ăn chế biến từ ong, thịt lợn trắng, thịt
để nấu ăn cho đám cưới tại nhà gái. Đêm chó, rau bí, rau cải... Đặc biệt, khi vợ chửa
hôm đó, nhà trai ở lại nhà gái, thầy cúng thì chồng không được đi giúp làm đám ma
nhà gái làm lễ trình báo tổ tiên để cô dâu và đưa ma vì sợ sau này con cái sẽ bị chết.
về nhà chồng. Khi trong nhà có người đẻ, treo một cành
Sáng hôm sau, nhà trai đón dâu về. cây xanh ở ngoài để báo không cho người
Đoàn đưa dâu gồm người đại diện, thầy lạ vào nhà, vì trong bảy ngày đầu, người
cúng, cô dâu, phù dâu, người gánh đồ. lạ có vía cao, vía thấp vào nhà thì không
Khi đoàn về đến trước cửa, nhà trai cũng hay, còn sản phụ trong ba ngày đầu không
chuẩn bị mâm lễ dâng cúng Thổ công, đi qua bàn thờ. Trong bảy ngày đầu người
cách thức như bên nhà gái. Nhà trai ra chồng cũng không đi ra khỏi nhà.
đón đoàn đón dâu; trai đón trai, gái đón Người Pà Thẻn có tập quán đẻ ngồi
gái mời vào nhà. Nhà trai trải chiếu để phù tại buồng ngủ của hai vợ chồng. Gia đình
dâu, chú rể lạy tứ phương (đông, tây, nam, dùng rơm bó thành ghế cho sản phụ ngồi
bắc). Riêng cô dâu không phải lạy vì đã có đẻ. Mẹ chồng hoặc những phụ nữ lớn tuổi
phù dâu lạy hộ. trong gia đình đỡ đẻ. Đứa trẻ chào đời,
