Page 230 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 230
230 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
5. Văn học, nghệ thuật người hát có thể sáng tạo thêm lời ca,
giọng điệu mới.
Người Sán Chay có kho tàng văn học
dân gian khá phong phú, hiện nay còn gìn Theo truyền thuyết của đồng bào Sán
giữ được nhiều bài hát dân ca, những câu Chay, nữ thần thơ là nàng Lưu Ba đã sáng
truyện cổ dân gian, tục ngữ, câu đố. Còn tạo ra giai điệu sình ca hát trong 123 ngày
bảo lưu được chữ viết do những người đêm. Câu chuyện gắn với thiên tình sử của
một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, có giọng hát
biết chữ, những thầy cúng, những nghệ hay, nhưng chẳng may bị ép duyên, nàng
nhân ở trong các thôn bản. Hầu hết các quyết từ hôn người chồng mình không
thầy cúng đều có bộ sách làm tang lễ, cưới yêu, ra đi tìm tự do. Nàng hát suốt 12 ngày
xin, sách làm câu đối nhà xe, sách hát đối đêm không nghỉ rồi kiệt sức hóa thành con
đáp, truyện kể. chim trắng, nàng để lại mười hai bài ca bất
Sình ca là loại dân ca hình thành và tử, mỗi bài ca hát trọn một đêm và được
phát triển trong môi trường sinh hoạt văn lưu truyền đến ngày nay.
hóa dân gian, thể hiện bằng hình thức hát Trong đám cưới, mọi người đều có
đối đáp, hát giao duyên trong lao động thể hát sình ca, còn những dịp khác, chỉ
sản xuất, trong sinh hoạt lễ hội, cưới xin. thanh niên chưa vợ chưa chồng mới hát.
Có hai loại: sình ca hát ban ngày và sình Hát sình ca có thể kéo dài nhiều đêm, từ
ca hát ban đêm. Sình ca hát ban ngày được đêm này qua đêm khác, nam nữ tự do tâm
hát trong hội xuân, trong lễ cưới, trong tình và thể hiện tình cảm của mình. Hiện
môi trường lao động, khi nông nhàn... nay, hát sình ca chỉ được tổ chức trong các
Sình ca ban đêm gồm 12 tập, mỗi tập ứng dịp lễ hội. Trong các thôn, bản người Sán
với một đêm hát, gồm nhiều bài ca có tính Chay hiện nay vẫn còn nhiều nghệ nhân
quy mô về nội dung và hình thức, khi hát hát sình ca, và truyền dạy cho thế hệ trẻ.
Dân tộc Cao Lan hát sình ca
