Page 128 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 128
128 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
Phân đạm và phân lân là hai loại phân 4- Ô nhiễm môi trường đất do các hoạt
bón thiết yếu cho cây trồng. Đối với phân động khai thác khoáng sản
đạm, tác dụng phụ quan trọng của việc Tuyên Quang là tỉnh có tiềm năng lớn
bón không đúng kỹ thuật, liều lượng sẽ về khoáng sản, phong phú cả về kim loại
gây chua đất hoặc sự thẩm thấu và rửa và phi kim loại, trong đó có những khoáng
trôi của NO . Ngoài ra, ô nhiễm đất cũng sản có giá trị kinh tế như: sắt, chì - kẽm,
3
phải kể đến sự tích tụ nguyên tố kim loại thiếc, mangan, antimont, barite, cao lanh-
nặng Cadmium - loại nguyên tố có trong felspat...
phân lân. Sự tích lũy của N và P trong đất Trong thời gian qua, hoạt động khai
từ việc sử dụng phân hữu cơ và phân vô thác khoáng sản không đúng quy trình,
cơ mất cân đối có thể đưa đến hiện tượng khai thác trái phép vẫn còn diễn ra trên địa
phú dưỡng. bàn tỉnh. Công tác khai thác khoáng sản
2- Ô nhiễm đất do thuốc bảo vệ thực vật thường làm biến dạng bề mặt địa hình, tạo
Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ra các ô trũng, gò đống... làm xáo trộn cấu
không đúng liều lượng cũng được đặc biệt trúc các tầng đất, thúc đẩy quá trình xói
quan tâm. Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực mòn, rửa trôi, trượt lở đất. Quá trình bốc
vật, chỉ có một phần nhỏ của hóa chất là xúc, tuyển rửa quặng làm tăng cao cơ hội
thực sự được sử dụng, còn lại phần lớn sẽ phát tán các chất độc hại vào môi trường.
bị hòa loãng bởi các vật liệu trong đất và Việc sử dụng các hoá chất độc hại trong
các tiến trình chuyển đổi, phân hủy khác khâu tuyển quặng, nhất là trong hoạt động
nhau. Lượng thuốc quá nhiều có thể làm khai thác và tuyển vàng (sử dụng thủy
tổn hại đến cây trồng và có thể để lại dư ngân, xianua) là nguy cơ đe dọa nghiêm
lượng trong đất cho các vụ trồng tiếp theo. trọng tới môi trường đất.
Đặc biệt, những nhóm thuốc có độc tính 5- Ô nhiễm đất do các tác nhân tự nhiên
mạnh và thời gian phân giải lâu như DDT, Các yếu tố tự nhiên cũng có những
Lindan, Malathion,.... có độ bền hóa học tác động rất đáng kể tới quá trình ô nhiễm
lớn nên thuốc dễ lưu lại trong đất đai, cây môi trường đất trong khu vực:
trồng, nông, thực phẩm. - Mưa, gió gây ra xói mòn, rửa trôi,
3- Ô nhiễm đất mang tính cục bộ do trượt lở đất ở những vùng có địa hình dốc,
chất thải đô thị thảm phủ thực vật thưa thớt;
Những bãi rác lộ thiên với những - Lũ quét, lũ bùn đá thường vùi lấp
thành phần, tạp chất phức tạp sẽ bị phân ruộng vườn, ao hồ, sông suối, làm suy thoái
hủy bởi các điều kiện tự nhiên, kết quả nghiêm trọng khả năng sản xuất của đất.
của quá trình này không chỉ ô nhiễm môi
trường không khí mà nước rỉ ra từ rác hữu 3. Ảnh hưởng của suy thoái đất
cơ sẽ kết hợp với sự phóng thích các kim 1- Tác động do ô nhiễm và suy thoái
loại nặng như: Pb, Cd, Cu, Zn,... từ các đất đến sức khỏe con người
vật liệu, thiết bị công nghiệp không được Chất ô nhiễm trong đất (đặc biệt sự
phân loại làm ô nhiễm đất, bên cạnh đó, tích lũy độc tố kim loại nặng) trực tiếp,
chúng còn thẩm thấu và xâm nhập vào các hoặc gián tiếp (thông qua chuỗi thức ăn)
mao mạch nước ngầm làm ô nhiễm môi có thể thâm nhập vào cơ thể người và
trường nước mặt và nước ngầm. động vật. Chúng có thể thâm nhập vào cơ
thể qua miệng (theo thức ăn, nước uống),
