Page 1136 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1136
1136 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
loại hình ống. Ngư ời ta đánh trống bằng thổi. Tù và chỉ phát ra một âm cố định, với
hai dùi nhỏ, khi vào mặt trống, khi vào âm l ượng lớn, vang xa.
cạnh trống. - Kèn lá
- Nhị Dùng những thứ lá mỏng, bóng mặt,
Nhị là loại nhạc cụ dùng cung kéo. không có lông cuộn lại. Kèn lá th ường thổi
Có loại cỡ to t ương đ ương với hồ, có loại để tỏ tình.
nhỏ tư ơng đư ơng với nhị của người Kinh. - Ống hát
Hộp nhị là một khúc mai, đầu trên bịt da Ống tre cắt để rỗng hai đầu, dùng
bò. Dây mắc trên cung kéo của nhị là lông bong bóng lợn thổi căng, để khô, cắt một
đuôi ngựa. miếng bư ng vào một đầu của ống tre, đầu
- Sáo kia để trống. Dùng dây chỉ trắng nối hai
Có hai loại: sáo dọc và sáo ngang. Sáo đầu đã đ ược bịt bóng lợn của hai ống tre
dọc hai đầu không có nút bịt. Một đầu có với nhau. Đầu ống tre để không là để hai
miếng tre mỏng lót bên trong, đặt trên một ng ười hát vào đó và cũng để nghe luôn.
hình tam giác đục thủng, d ưới đệm một 6- Nhạc cụ dân gian của dân tộc Pà Thẻn
chiếc gai đánh vòng quanh ống. Sáo dọc - Khèn bè
có 6 lỗ bấm, khoét trên một hàng thẳng. Thân khèn bằng gỗ, có 6 ống trúc,
Sáo ngang, đầu trên ống sáo bịt kín, đầu như ng chỉ có 4 ống có lỗ bấm. Khèn bè
dư ới để hở. Ống sáo có 8 lỗ, 6 lỗ để điều có 6 ống, nh ưng chỉ có 4 ống phát ra âm
chỉnh tiết tấu, 1 lỗ thổi, 1 lỗ thoát hơi. thanh. Ng ười Pà Thẻn dùng khèn bè trong
- Vòng lắc đám cư ới, ngày lễ, tết, không dùng trong
Làm bằng sắt, mỗi vòng lắc có chừng đám ma như người Mông. Có thể 6-8 chiếc
6, 7 hay 8 miếng sắt dẹt đục thủng như khèn bè cùng tấu một bài.
- Đàn tầy nhậy
hình đồng xu, lồng vào một vòng sắt to Còn gọi là đàn đập, là nhạc khí độc
uốn tròn. Tiếng lắc vòng gần như tiếng đáo, làm bằng một thanh gỗ dài, trên mặt
nhạc ngựa. Là nhạc cụ để thầy cúng xem cắm dây sắt. Ở giữa thanh gỗ đóng ghim
bói và đuổi ma. vuông góc với một chiếc ghế gần một đầu
- Nhạc vòng ghế, phần ghế kia để ng ười ngồi. Dùng
Làm bằng kim khí, lỗ thủng ở giữa vừa một chiếc que gõ lên sợi dây sắt, dây đập
đủ để xâu ngón tay, khi sử dụng, quanh vào mặt đàn. Đàn tầy nhậy dành riêng cho
vòng có kẽ hở. Trong vòng có những hạt ng ười hành nghề thầy cúng.
đồng. Khi lắc, những hạt đồng va chạm Một số nhạc cụ giống của dân tộc
vào thành vòng, gây nên tiếng nhạc. Mông như: kèn lá, vòng lắc, sáo ngang,
- Kèn môi sáo dọc.
Làm bằng đồng, dài khoảng hơn 10
cm. Bộ phận chính của đàn môi là một lưỡi 3. Âm nhạc hiện đại
gà hình tam giác. Tiếng đàn môi kêu rất Tuyên Quang là nơi thành lập Đoàn
nhỏ, ng ười ta thư ờng thổi kèn môi vào lúc Văn công Trung ương trong kháng chiến
đêm khuya thanh vắng. chống thực dân Pháp. Trong Đoàn có
- Tù và nhiều nhạc sĩ, ca sĩ nổi tiếng. Sau chiến
Làm bằng sừng trâu, sừng đ ược cạo thắng Việt Bắc thu - đông 1947, nhạc sĩ
nhẵn bóng, thủng cả hai đầu, đầu nhọn để Văn Cao sáng tác ca khúc Trường ca sông
