Page 1138 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1138
1138 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
Sáng tác về Tuyên Quang của các gọi là múa ra binh vào tướng, biểu dương
tác giả ngoài tỉnh được đánh giá cao, có tinh thần thượng võ. Cũng có thể gọi đây
thể kể là: Rừng Tuyên Quang in bóng Tân là điệu múa chiến binh với những động
Trào của Nguyễn Văn Tý, Tâm tình cô gái tác nhảy, quay, nhún nhảy, bật tung người,
Nà Hang của Lê Việt Hòa, Bình Ca bến nhớ hoặc những bước nhảy lướt lớn. Đạo cụ
của Vũ Thanh, Về Tuyên Quang của Trần múa là gươm ngắn. Nhạc cụ là trống, thanh
Hoàn, Sông Lô chiều cuối năm của Minh la, não bạt, sử dụng với âm lượng lớn.
Quang, Trở về căn cứ địa xưa của Cát Vận, - Múa phát nương
Sơn Dương - bản tình ca màu xanh của Đoàn Miêu tả quá trình lao động từ lúc phát
Bổng, Về Tuyên của Đỗ Hồng Quân, Trong nương đến lúc thu hoạch, phơi, xay, giã
xanh Khuôn Pén của An Thuyên. gạo. Động tác múa gần với những động
tác lao động như phát cây, chọc lỗ, tra
II- NGHệ THuẬT MÚA hạt... Có thể gọi là múa mừng được mùa.
1. Múa dân gian - Múa bắt ba ba
Trước khi múa phải làm thủ tục lập
1- Múa dân gian của dân tộc Tày đàn cúng. Lễ vật gồm bát nước, bát hương,
- Múa đi lấy nước vuông vải trắng, để vào vuông vải một ít
Đội hình từ 6 đến 10 người: động tác gạo, vài đồng bạc trắng rồi lấy mũ của
đơn giản, vui nhộn, chủ yếu vung tay, thầy cả úp lên. Mỗi người múa có một đôi
nhún chân. chũm chọe. Thày múa dẫn đầu tốp nam đi
- Múa sư tử vòng quanh đàn cúng thực hiện các nghi
Đội hình từ 6 đến 10 người; miêu tả sư lễ theo tiết tấu của trống, phách, kèn sola.
tử vượt rừng núi đi tìm nước, gặp được Tiếp theo là những động tác múa: Toàn
nước thì thoả thuê đùa rỡn mừng vui; biểu thân cúi khom, chân trái bước lên phía
diễn trong các ngày hội. trước chếch 45 ; chân phải bước qua vòng
o
- Múa then chân trái; dùng mũi chân phải lượn theo
Do then, pụt thực hiện trong các nghi mũi chân trái, dùng gót chân trái xoay
lễ cấp sắc, cúng mụ, ma chay. Tiết tấu nhịp vòng tròn, vừa xoay vừa đánh người theo
điệu, động tác múa khi khoan thai, khi rộn chân trụ. Xoay hết 180 thì hướng mặt về
o
rã, dồn dập. vị trí ban đầu.
2- Múa dân gian của dân tộc Dao Ngược lại, chân phải bước về 45 ,
o
- Tết nhảy dùng mũi chân trái bước lên vòng qua
Cùng với những nghi lễ phức tạp như chân phải, dùng gót chân phải làm trụ,
cúng thần thánh, Bàn Vương, tổ tiên thì đồng thời xoay tròn theo hướng phải 180
o
việc trình diễn các điệu múa là một trong rồi quay mặt về vị trí ban đầu.
những nội dung chính, có thể coi là phần Động tác tay: Hai tay cầm chũm chọe
nghi thức quan trọng của tết nhảy. Thày cả dập mạnh vào nhau theo nhịp trường
chủ đám và thầy múa đóng vai trò quán canh 1-2-3-4, nhịp thứ sáu nhấn mạnh.
xuyến. Tết nhảy khởi đầu là múa tam Phối hợp với chân xoay tròn hết bốn nhịp
nguyên. Thày múa đi trước một tốp gồm rồi lại đổi. Cứ thế, đi vào vòng tròn nhỏ
từ 8 đến 10 thanh niên, tay cầm cờ, múa hết bốn nhịp. Tay phải cầm một nửa chũm
những động tác khoẻ, phất cờ để tượng chọe vung quá đầu, giữ nguyên trên cao;
trưng cho sức mạnh âm binh. Tết nhảy còn tay trái vung về sau lưng nhịp bốn, chân
