Page 140 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 140

Từ điển Tuyên Quang                                       141



                     Chất gỗ lim cứng, chắc, nặng,             Chay, khi người thầy sư phụ chết,

                   bền không bị mối mọt, khả năng              họ tổ chức làm ma với nhà xe to,
                   chịu  lực  tốt,  vân  gỗ  dạng  xoắn,       trong  đó  có  Minh  kinh.  Minh
                   đẹp; gỗ màu nâu đến nâu thẫm,               kinh là nhà lầu, nhà quan, nhà

                   được  dùng  trong  kiến  trúc,  xây         dành riêng cho thầy cúng. Minh
                   dựng,  nội  thất  trang  trí.  Thuộc        kinh có hình dáng như 1 cây tháp
                   loại  gỗ  tứ  thiết.  Vỏ  cây  có  chứa     cao  2,3-3  m,  gồm  2  phần  đế  và

                   tanin, được dùng làm nguyên liệu            thân. Đế cao 0,7 m, vuông 0,6 m
                   thuộc  da  và  nhuộm  lưới;  chứa           đan  phên  nứa  vòng  quanh,  dán

                   nhiều  alcaloid,  được  dùng  tẩm           giấy đỏ và xỏ 2 thanh khiêng như
                   tên độc, gây tê cục bộ.                     đón khiêng kiệu. Phần thân cao
                                                               khoảng 2 m, hình trụ tứ giác mỗi
                     296. CÂY LƯƠNG THỰC                       chiều  0,6  m,  khung  bằng  nứa,

                     Cây  trồng  cho  hạt  hay  thân,          đan  phên  vòng  quanh  và  dán
                   củ,  quả  có  nhiều  chất  bột,  làm        giấy  màu  xanh,  đỏ,  tím.  4  cạnh

                   lương  thực  cho  người  và  chăn           tạo  các  rãnh  rộng  khoảng  15
                   nuôi. Ở Tuyên Quang, cây lương              cm chạy dọc từ đỉnh xuống thân
                   thực chủ yếu là lúa, ngô, sắn, v.v..        tượng trưng cho cánh cửa mở từ

                   Lúa được trồng trên hầu hết diện            trên trời xuống trần gian, hai bên
                   tích đất canh tác. Ngô là loại cây          cửa có các câu đối. Đỉnh của phần

                   trồng  phổ  biến  thứ  hai  với  diện       thân  được  làm  loe  ra  giống  một
                   tích  ngày  càng  tăng.  Sắn  cũng         ngôi nhà.
                   được trồng nhiều, phục vụ chăn                 Người Sán Chay coi Minh kinh

                   nuôi và chế biến tinh bột...                như  một  cái  cổng  nghỉ  chân  để

                     Đến năm 2015, sản lượng lương             linh hồn lên trời, thầy cúng khi
                   thực  đạt  trên  330.000  tấn,  bình        chết  được  coi  như  một  vị  quan,

                   quân 440 kg/người/năm.                      khi  lên  thiên  đường  sẽ  có  nơi
                                                               nghỉ  chân  là  cây  Minh  kinh.  Ở
                     297. CÂY MINH KINH                        đế  Minh  kinh,  người  ta  đặt  1

                     Lễ vật được làm cho đám tang              khúc cây chuối để cắm hương và
                   của  người  Sán  Chay  khi  người           1 con gà “phượng hoàng” (gà đã
                   mất  là  thầy  cúng  bậc  cao.  Xuất        vặt lông, mỏ cuốn giấy màu đỏ, 2

                   phát  từ  tấm  lòng  tôn  kính  và          cánh được xiên que tre cho duỗi
                   ngưỡng mộ công lao của thầy sư              thẳng như đang bay) để dẫn linh

                   phụ đối với cộng đồng người Sán             hồn về trời.
   135   136   137   138   139   140   141   142   143   144   145