Page 135 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 135
136 Từ điển Tuyên Quang
và rộng 2-4 cm, mép lá vòm nhọn hay tù tròn. Hoa mọc thành
nguyên hoặc khía răng cưa rất chùm nhỏ, ngắn ở ngọn hay nách
nhỏ, mặt trên của lá nhẵn có màu lá; có màu tím; đài hoa có 5 cánh;
lục sẫm, mặt dưới màu trắng bạc mùa hoa từ tháng 10 đến tháng
có lông, cuống lá ngắn. Ra hoa 11. Tuyên Quang có các loại:
vào mùa xuân (tháng 2 - 3), hoa Cẩm tím, Cẩm đỏ. Lá cây Cẩm
có màu ngà vàng, có lông mịn, ra được thu hái, rửa sạch, cho vào
quả tháng 7 - 8, quả nang thuôn nồi nước đun sôi sẽ ra màu, gạn
dài. Hoa sử dụng để nhuộm xôi nước màu để nguội dùng để ngâm
có màu vàng tươi đẹp mắt, có mùi gạo nếp với một ít muối, sau một
thơm của mật ong. Có thể kết thời gian ngâm gạo nhất định thì
hợp Mật mông hoa với một số vị đem đồ lên thành xôi. Xôi đồ có
thuốc khác để hỗ trợ điều trị một màu hồng, đỏ, tím tươi đẹp mắt,
số bệnh về gan, mắt. vị thơm, ngon, không độc, được
Cây Cẩm, tên khoa học: đồng bào các dân tộc trong vùng
Peristrophe roxburghiana, sử dụng làm món ăn phổ biến
là loại cây cho chất nhuộm trong các dịp lễ, Tết, cưới. Ngoài
màu thực phẩm thuộc họ Ô rô ra, cây Cẩm còn được sử dụng
(Acanthaceae). Cây thảo nhỏ, làm thuốc hỗ trợ điều trị một số
sống lâu năm, ưa môi trường ẩm, bệnh: thanh nhiệt, giải độc, viêm
có bóng râm nhưng không chịu họng, v.v..
được úng ngập; cây mọc ở ven rừng Ngoài một số cây kể trên, đồng
núi đá vôi, bờ sông, bờ suối, hoặc bào người dân tộc ở Tuyên Quang
được người dân trồng dưới tán còn sử dụng một số cây khác cho
cây lớn hơn gần những nơi có sẵn chất nhuộm màu thực phẩm
nguồn nước, thường nhân giống như: nghệ, gấc, dành dành, hoa
bằng cành. Cây cao 30-60 cm, hiên, v.v..
cành còn non có lông sau đó
chuyển dần sang nhẵn, thân có 289. CÂY ĐA NƯỚC CHẢY
rãnh dọc sâu, thường chia 4 cạnh. Trong thời kỳ kháng chiến
Lá nhiều, xanh nhạt hay xanh chống thực dân Pháp, khu vực
đậm, có lông hoặc không, mọc Km 3 từ thị xã Tuyên Quang đi
đơn chiếc hay đối; có hình bầu Yên Bái (qua chợ Hiên) là nơi
dục, hình thuôn hoặc hình trứng; tập trung đồng bào thị xã và
gốc lá thuôn nhọn, chóp lá có thể miền xuôi lên sơ tán. Tại đây, có
