Page 220 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám
P. 220
3TG mỗi ngày ra ba bản tin bằng tiếng Pháp. Bản tin phản ảnh trung thành tin
tức thế giới, không thêm bớt hoặc pha màu chính trị nào, chuyên phục vụ các
đồng chí lãnh đạo.
…
Được cử làm công tác dân vận, chúng tôi gồm có tôi, Duyệt, Kha và Vĩnh,
thỉnh thoảng anh Chiến cũng tham gia. Chúng tôi tổ chức đội thiếu nhi của xã, các
em tận Khâu Lấu cũng tối tối đi mấy cây số đường rừng tới sinh hoạt đội. Mua sắm
mũ, trống ếch … nổi đình nổi đám, chúng tôi dạy các em múa hát, diễn kịch, nghi
thức đội. Học bình dân, em nào cũng biết đọc biết viết và 4 phép tính. Tổ chức cho
các em đi cắm trại, thi dựng lều nhanh giữa thiếu nam và thiếu nữ, thi thổi cơm,
chạy thi và các trò vui chơi giải trí. Năm đó đi thi tại huyện Sơn Dương được nhất
toàn huyện và được thưởng một lá cờ bằng vải dù thêu hình Bác Hồ do hội phụ nữ
huyện tổ chức.
Một lần đoàn đại biểu miền Nam do anh Trần Bửu Kiếm dẫn dầu ra thăm
miền Bắc. Bác gặp ở Dẫng, Bác ôm hôn anh Kiếm và từng người trong đoàn,
rưng rưng nước mắt, vui, buồn lẫn lộn, nhiều người rút khăn tay lau nước mắt,
không khí trầm lặng lại….Anh Trần Duy Hưng đến ra lệnh "các cậu phải có gì
vui lên để mừng đoàn". Chúng tôi bàn nhau, chọn lọc tiết mục để cù cho cười.
Đốt một đống lửa trại ở giữa sân bóng chuyền. Bác và đoàn đại biểu ngồi ở 2
dãy ghế trước mặt, anh em cơ quan ngồi xung quanh. Chúng tôi cho thiếu nhi
vào đánh trống và ca hát, mọi người vỗ tay…
Tết năm ấy, không thể nào quên được, chúng tôi gói bánh chưng, dựng
sân khấu, viết sách báo, định làm một cái tết thật vui. Bác Hồ Tùng Mậu tự nhận
làm trưởng trò (bác làm trưởng Ban thanh tra Chính phủ ở kề văn phòng phía
trên thác Dẫng). Bác có tuổi nhưng rất nhanh nhẹn như thnah niên, tham gia
nhiều ý kiến: có bóng chuyền, chạy thi, vật dân tộc. Chúng tôi chuẩn bị diễn
kịch: "Đề Thám xuất quân" của đoàn kịch Chiến thắng hồi nào. Khi có kịch bản,
chúng tôi ôn lại, bàn nhau, bổ sung cho nhau, Đỗ Uông chấp bút viết lại rồi kiêm
cả chức nhắc vở. Hoàng Thường vai Đề Thám, Kha vai Chánh Tái, tôi 2 vai: Hai
Riêu và cô Ba Cẩm, Trác vai Sư Tảo… việc còn lại như hoá trang, trang trí, dàn
cảnh tôi làm tất. Vở diễn hoàn toàn mỹ mãn. Kịch "Đề Thám xuất quân" còn
được chúng tôi diễn và lần nữa ở những địa điểm sơ tán khác trong ngày tết,
ngày lễ.
Một tin đột ngột: Bác Hồ Tùng Mậu hy sinh trên đường công tác vào
Thanh Hoá sau tết năm ấy. Nhớ bác Mậu quá! mới hôm nào, mới đây thôi bác là
linh hồn của chúng tôi, nay không còn nữa. Đêm truy điệu bác ở Thác Dẫng có
đồng chí La Quý Ba mang vòng hoa bằng giấy trắng cắm trên vòng lá móc
rừng….Bác Hồ đọc điếu văn:
….Chú Tùng Mậu ơi!
Lòng ta đau đớn…
220
