Page 180 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

đông, nam và tây theo kế chân vạc. Một trung đội hoạt động ở Cầu Bâm; một ở

khu vực Khe Thuyền; trung đội của đồng chí Hồng Long được điều về bảo vệ
khu trung tâm căn cứ Đồng Khuôn. Một trung đội mới được thành lập thêm để
làm nhiệm vụ tiến xuống phía nam, vận động quần chúng phát triển cơ sở về
phía Bạch Liêu, Lập Thạch (bắc Vĩnh Yên).

Sau khi tổ chức căn cứ địa vững chắc, tôi lên Tân Trào báo cáo đồng chí
Văn tình hình phát triển phong trào, việc hoàn thành xây dựng chính quyền địa
phương và xin ý kiến cho thành lập Uỷ ban châu Kháng Địch để tiện việc chỉ
đạo hàng chục xã thuộc nam Sơn Dương, vì Nhật đóng ở Đăng Châu nên sự liên

hệ giữa hai miền bắc và nam Sơn Dương có nhiều trở ngại. Ngoài ra, châu
Kháng Địch còn có thêm hàng chục xã thuộc vùng bắc Lập Thạch vừa được giải
phóng. Được sự đồng ý của đồng chí Văn, Uỷ ban châu Kháng Địch chính thức
ra đời tại căn cứ địa Đồng Khuôn.

Chính quyền mới châu Kháng Địch ra hiệu triệu, kêu gọi nhân dân các dân tộc
đẩy mạnh sản xuất, giữ gìn trật tự trị an xã hội, thực hiện vườn không nhà trống,
chuẩn bị chống Nhật. Trong Uỷ ban, có sáu uỷ viên gồm thành phần các dân tộc
Tày, Nùng, Kinh, Dao, Cao Lan, Hán thay mặt các tầng lớp nhân dân.

Thanh thế chiến khu Kháng Địch ngày một lớn, làm giặc Nhật mất ăn
mất ngủ. Từ sau đảo chính 9 -3, giặc Nhật thay thế giặc Pháp đàn áp phong trào
cách mạng. Trong phạm vi châu Sơn Dương, bọn chúng đưa quân đóng lại một
số đồn binh cũ của Pháp trên con đường 13 liên tỉnh Thái Nguyên - Tuyên

Quang, như đồn Đăng Châu và đóng ngay cả ở Thiện Kế, cách căn cứ Đồng
Khuôn khoảng 10 cây số. từ các đồn đó, chúng thường cho quân đi đánh phá các
cơ sở cách mạng. Có lần, giặc Nhật đã mang quân từ thị xã Vĩnh Yên về đóng
hàng tháng ở đồn Thiện Kế và đánh vào căn cứ Đồng Khuôn. Nhưng chúng đã

vấp phải sức chống trả quyết liệt của trung đội Hồng Long, các lực lượng tự vệ
và đồng bào khu căn cứ. Phối hợp với bộ đội, đồng bào đã thực hiện vườn
không nhà trống để bao vây chúng. Bộ đội giải phóng đã cùng lực lượng tự vệ
địa phương phục kích, tập kích các đơn vị đóng quân của địch, dồn chúng vào

thế trận "thiên la địa võng". Bọn Nhật hoảng hốt, vội vã tháo chạy, sau khi đốt
một vài nhà dân. Nhưng ở Thiện Kế, chúng vẫn thường cho lính đi vây làng để
bắt bớ dân chúng. Ông lý Thành, dân tộc Cao Lan, uỷ viên Uỷ ban Kháng Địch,
bị bọn Nhật bắt được dẫn về đồn tra tấn. Chúng tra hỏi ông Thành: "Lực lượng

quân đội cách mạng ở đâu? Các cán bộ Việt Minh ở đâu?" Ông Thành kiên nhẫn
chịu đựng, không khai báo một lời. Một đêm, ông đã tìm cách trốn ra được, về
báo với tôi là: "Nhật đang tìm quân đội Việt Minh".
Căn cứ Đồng Khuôn vẫn giữ vững, lực lượng cách mạng vẫn phát triển,

không có thế lực phản động nào - dù là bọn phát xít Nhật nổi tiếng tàn bạo - có

thể ngăn cản bước tiến của quân đội cách mạng.

180