Page 177 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Sau gần một tháng luyện quân, một ngày đầu tháng 4-1945, tôi trực tiếp

dẫn một trung đội tiến đánh giải phóng Thiện Kế, châu lỵ Sơn Dương cũ, cách
Làng Chão gần tám cây số. Tên bang tá ở đây thấy phong trào cách mạng rầm rộ
đã cuốn gói trốn đi biệt. Còn lại tên thừa phái và bọn lính cơ nghe tin quân đội
cách mạng đến đánh đồn, cũng hoảng sợ bỏ chạy nốt. Bộ đội ta đi thẳng qua phố

rồi tiến vào đồn Thiện Kế, tuyên bố xoá bỏ chính quyền châu, đốt giấy tờ, thu
dấu má của địch.
Đội quân cách mạng tiếp tục lên đường làm nhiệm vụ. Từ Thiện Kế, chúng
tôi hành quân giải phóng nốt các xã còn lại vùng phía nam châu Sơn Dương. Bọn

chánh, phó tổng, lý trưởng mang hết bằng sắc, triện đồng ra nộp và run sợ xin tha
tội. Cúng tôi tuyên bố xoá bỏ chính quyền tổng, xã của chế độ thực dân, phong
kiến cũ, cho đốt hết bằng sắc, tịch thu hết giấy tờ, triện đồng, chất đầy hàng gánh.
Không đầy một tuần lễ, toàn bộ vùng hạ Sơn Dương đã được giải phóng và thiết

lập chính quyền cách mạng. Các cơ quan uỷ ban giải phóng địa phương được
thành lập ở cơ sở, từ tổng đến xã. Song song với việc bài bỏ các chế độ hương
ước địa phương cũ mang tính chất áp bức, đội vũ trang cách mạng nhanh chóng
truy diệt bọn quan lại phản động, những tên phản cách mạng đang chạy trốn hoặc

có âm mưu phá rối nền trật tự an ninh của chính quyền mới, trấn áp bọn trộm cắp,
lưu manh đã lợi dụng tình thế "đục nước béo cò", cướp bóc của cải của đồng bào.
Một phiên toà đặc biệt được thiết lập ở khu vực gần Cầu Bâm, xét xử một tên
chuyên cướp của giết người. Hắn đã làm nghề này hàng chục năm và đã gây

nhiều tội ác với đồng bào. Hàng nghìn quần chúng đến dự phiên toà biểu thị lòng
tin tưởng và hoan nghênh chính quyền cách mạng.
Bên cạnh việc xây dựng chính quyền cách mạng, chúng tôi tiếp tục tuyên
truyền giáo dục đường lối, chính sách Mặt trận Việt Minh, nâng cao thêm giác

ngộ cho quần chúng vào các hội cứu quốc và lập các ban lãnh đạo Việt Minh để
chỉ đạo các Uỷ ban nhân dân giải phóng địa phương.
Công việc trong thời kỳ này thật là bận rộn. Hết việc chỉnh các đội tự vệ,
tăng cường lực lượng nửa vũ trang địa phương, lại đến giải quyết các vấn đề

tranh chấp ở địa phương từ trước để lại. Quần chúng nhờ phân xử mọi việc, từ
những vụ xích mích về ly hôn, mất lợn, mất gà, đến những vụ tranh chấp ruộng
đất phức tạp. Chúng tôi tập trung nhiều công sức vào việc củng cố khối đoàn kết
các dân tộc vì vùng hạ Sơn Dương này có nhiều dân tộc anh em chung sống xen

kẽ (Tày, Nùng, Kinh, Dao, Sán Dìu, Cao Lan, Hán).
Trong buổi bình minh của chính quyền cách mạng, một vấn đề quan trọng
được chúng tôi gấp rút giải quyết là vấn đề kinh tế và đời sống quần chúng,
trước hết là vấn đề đồn điền. Ở vùng hạ Sơn Dương, có những đồn điền lớn của

người Việt hoặc người Pháp. Thái độ của bọn chủ đồn điền là lừng chừng, có tên
còn chống lại chính quyền cách mạng. Kho thóc của chúng đầy ắp, nhưng chúng
vẫn thẳng tay bóc lột anh chị em tá điền, thu tô rất nặng, mặc cho anh chị em ăn

177