Page 175 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

1
CHIẾN KHU "KHÁNG ĐỊCH"

LÊ DỤC TÔN
Nguyên Thường vụ Thường trực
Khu uỷ Việt Bắc Chủ tịch Ùy ban

kháng chiến khu Việt Bắc

Một ngày đầu tháng 3-1945, tôi đang hướng dẫn lớp bồi dưỡng cốt cán
địa phương ở Thanh Sơn, giáp Xạ Phầy, thì quần chúng đến báo có bốn, năm xe

cam - nhông nguỵ trang lá cây chở đầy lính Pháp, mang nhiều súng ống, từ Thái
Nguyên kéo sang đồn Đăng Châu. Bọn địch lại gây chuyện gì đây? Đến khủng
bố cách mạng ở Sơn Dương chăng? Nhưng sao xe chúng lại phải nguỵ trang...?
Hay là Nhật - Pháp đã bắn nhau rồi, mà đây là tàn binh Pháp thua chạy?

Trước đó, một cuộc họp ở Phượng Liễn, chúng tôi cũng đã nghiên cứu
những chỉ thị, nghị quyết của Xứ uỷ về việc chuẩn bị chớp lấy thời cơ khởi
nghĩa giành chính quyền trong khi Nhật - Pháp bắn nhau.
Một tổ tự vệ do anh Hoàng phụ trách được cử ngay lên Kỳ Lâm, gần đồn

Đăng Châu để điều tra. Chiều tối, họ về báo cáo có năm, sáu xe chở các "quan"
Tây lại có cả "vợ đầm" và trẻ con khóc nhếu nháo. Như vậy đây không phải là
địch cho lính đến khủng bố cách mạng mà đúng là Nhật - Pháp đã bắn nhau và
bọn Pháp thua chạy đã kéo sang đây.

Sáng hôm sau, tôi cử châu đoàn Mãn lấy tư cách là chức trách địa phương
vào hẳn đồn Đăng Châu xem xét. Mãn cùng bốn anh lính dõng lên đến nơi thì
vừa lúc máy bay Mỹ đang lượn thả dù tiếp tế lương thực, thuốc men, vũ khí cho
bọn tàn binh Pháp ở đồn Đăng Châu. Một số dù rơi lạc ra ngoài đồn, châu đoàn

và dõng nhật được nhiều hòm thuốc men, súng đạn và những phần tháo rời của
súng tiểu liên Mỹ, rồi chuyển hết về Làng Chão và báo cáo tình hình. Tôi phái
ngay một đội tự vệ chiến đấu lên Kỳ Lâm thu nhập thêm được một số trung liên,
hai tiểu liên Xì - ten Mỹ và rất nhiều đạn.

Tình hình chuyển biến thật mau lẹ, Nhật - Pháp đã bắn nhau, thời cơ lớn
đã đến, cần nắm lấy mà hành động quyết liệt, táo bạo, khẩn trương. Tôi rời
Thanh Sơn sang Làng Chão, biên thư gọi anh Hồng Long, Hồng Hải về tổ chức
ngay lực lượng vũ trang. Chúng tôi tập hợp những thanh niên hăng hái lại, phần

đông là những chiến sỹ tự vệ chiến đấu, thành lập một trung đội đầu tiên, gồm
ba tiểu đội nam và một tiểu đội nữ. Các tiểu đội trưởng này được chọn trong
những cốt cán địa phương đã qua các lớp bồi dưỡng về chính trị và quân sự. Đó
là các anh Ái, Nhật, Đông. Còn tiểu đội nữ thì cô Lê làm tiểu đội trưởng.

T In trong cuón Những ngày đầu, hồi ký của đồng chí Lê Dục Tôn, Nxb Việt Bắc, 1971
175