Page 121 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

1
TÂN TRÀO NĂM ẤY

NGUYỄN ĐÌNH THI
Nguyên đại biểu Quốc dân Đại hội Tân Trào

Đầu tháng 8-1945, tôi được Hội văn hóa cứu quốc cử làm đại biểu cùng
anh Khuất Duy Tiến đi lên chiến khu Việt Bắc, để dự Hội nghị do Tổng bộ Việt
Minh triệu tập. Theo hẹn, một buổi chiều tôi sang cầu Đuống, đến một hàng
cơm, thật ra là một trạm liên lạc, trong nhà hàng, tôi gặp mấy bạn ở Đảng Dân

chủ cùng mấy anh nữa, mọi người đều quần áo nâu sồng giản dị. Anh Khuất
Duy Tiến kéo riêng tôi ra, giới thiệu với một đại biểu đã đứng tuổi - anh Trần
Huy Liệu. Lần đầu gặp nhà cách mạng nổi tiếng, tôi không khỏi rụt rè. Nhưng
anh Liệu rất vui vẻ hỏi han và cho tôi biết: thời gian ở trạm giam Nghĩa Lộ, anh

có đọc và chú ý đến mấy quyển sách triết học phổ thông của tôi. Anh không ngờ
tác giả chưa đến 20 tuổi.
Hôm sau, đoàn đại biểu chúng tôi đi bộ miết trên những con đường nhỏ
tắt qua cánh đồng sang chợ Chờ, rồi đến sông Cầu vượt sang Hiệp Hòa. nghỉ lại

mấy bữa, đoàn lại đi tiếp, có thêm mấy đại biểu và cả mấy gánh tài liệu và lựu
đạn. Một tổ du kích đưa chúng tôi vượt đường số 3, sang Ba Vân. Rồi cứ từng
trạm, chúng tôi đi vòng chân dãy núi Tam Đảo sang Quan Chu, đến đây đã thấy
cảnh rừng núi bát ngát của chiến khu. Tin tức hằng ngày đưa về các trạm, Nhật

Bản sắp đầu hàng Đồng minh đến nơi. Chúng tôi đi càng gấp rút, đêm mưa to
vẫn đốt đuốc, vừa trượt ngã vừa trèo đèo, lội suối. Rồi sáng hôm ấy qua Cao
Vân, chúng tôi rẽ vào đường mòn chân đèo, suốt một buổi xuyên rừng, vượt
dốc, khoảng trưa thì tới một bản quang đãng. Tôi còn nhớ khi đoàn chúng tôi

được đưa tới một cây đa lớn ở cuối bản, tôi thấy trong chòi gác bên gốc đa, một
anh quàng súng tiểu liên, ngồi cạnh một máy điện thoại. Anh ra đón chúng tôi,
rồi trở vào quay máy gọi a-lô, a-lô… tôi ngạc nhiên quá. Chiến khu ta có cả tê-
lê-phôn! Lát sau, anh Võ Nguyên Giáp từ phía núi đi tới. Anh bắt tay anh Liệu,

anh Tiến, cùng anh em trong đoàn. Các anh, bạn chiến đấu cũ nay gặp lại nhau,
xiết bao mừng rỡ. Tôi hiểu: chúng tôi đã đến nơi.
Đoàn chia làm mấy nhóm, nghỉ ở mấy nhà sàn. Tôi ở với anh Liệu, anh
Tiến. Tối hôm ấy, có mấy anh đến thăm: anh Hà Huy Giáp và anh Ung Văn

Khiêm từ trong Nam ra. Rồi anh Lê Giản, anh Hoàng Hữu Nam. Quanh bếp lửa,
các anh cùng vui quá. Anh Hà Huy Giáp cười ha hả kể chuyện hai anh qua Bắc
Ninh, bị tự vệ Việt Minh bắt, nghi là gián điệp của Nhật. Anh Hoàng Hữu Nam
cũng kể chuyện bị đầy sang tận Mađagátca, khi quân Anh tới chiếm đảo, Họ đưa

1 In trong cuốn Quốc dân đại hội Tân Trào,Sđd.

121