Page 823 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU

Phêìn thûá tû: KINH TÏË - XAÄ HÖÅI 823

- Đinh Phúc Bảo (nhà nghiên cứu tiền cổ Trung Quốc) và Okudaira (nhà nghiên cứu
tiền cổ Nhật Bản) cho rằng tiền ấy được đúc dưới triều Mạc Thiên Tứ (con Mạc Cửu, một
người Tàu lánh nạn Mãn Thanh sang lập nghiệp ở Hà Tiên) đúc năm 1736. Tuy nhiên,
những giải thích của hai vị này chưa cụ thể. Mặt khác, sử sách ta đều coi tổng binh của
Mạc Thiên Tứ chỉ là “một nơi phụ thứ, một cõi phên giậu” thì ông ta đúc tiền để làm gì.
- Một số học giả dựa vào Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn cho rằng những tiền này hầu

như được đúc dưới triều Mạc Đăng Dung, nhưng chưa xác định được thời điểm cụ thể.
Những đồng tiền cổ trên cho thấy có hai dạng thức: Một dạng thức có triều hiệu rõ
ràng và kích cỡ thống nhất; một dạng thức không rõ ràng về triều hiệu và kích cỡ. Từ đó
nảy sinh các ý kiến và giả thiết khác nhau. Ngoài ra, có thể có những đồng tiền ra đời và
được sử dụng trong một phạm vi nhất định do tình hình đất nước bị cát cứ thời Mạc hay
thời Trịnh - Nguyễn phân tranh, v.v. nên cần có những vật giá trong giao thương - những
đồng tiền “phụ bản” do một thủ lĩnh nào đó chủ trương? Sau khi xử lý 4,1kg tiền cổ, giải
mã được 15% số đồng tiền và xác định được 24 đồng tiền cổ tên hiệu khác nhau, hầu hết
bắt nguồn từ Trung Quốc ở các triều đại Đường - Tống - Nguyên - Minh.

DANH MụC ĐồNG TIềN Cổ Ở THôN TÂN LậP, Xã TÂN TRàO (SắP XếP THEO NIêN ĐạI)

Tên Hán Số
STT chữ Hán Niên đại Đời vua Ghi chú
Việt lượng

Khai Nguyên Đường
1 開元通寶 713 - 741 27 Trung Quốc
Thông Bảo Huyền Tông
Thuần Hóa Tống Thái
2 淳化元寶 990 - 995 1 Trung Quốc
Nguyên Bảo Tông
Hàm Bình Tống Chân
3 咸平元寶 998 - 1004 5 Trung Quốc
Nguyên Bảo Tông
Cảnh Đức Tống Chân
4 景德元寶 1004 - 1008 3 Trung Quốc
Nguyên Bảo Tông
Tường Phù Tống Chân
5 祥符通寶 1008 - 1016 15 Trung Quốc
Thông Bảo Tông
Thiên Hi Tống Chân
6 天禧元寶 1017 - 1022 4 Trung Quốc
Nguyên Bảo Tông
Thiên Thánh Tống Nhân
7 天聖元寶 1023 - 1032 14 Trung Quốc
Nguyên Bảo Tông
Cảnh Hựu Tống Nhân
8 景祐元寶 1034 - 1038 4 Trung Quốc
Nguyên Bảo Tông
Chí Hòa Tống Nhân
9 至和元寶 1054 - 1056 1 Trung Quốc
Nguyên Bảo Tông

Gia Hựu Tống Nhân
10 嘉祐通寶 1056 - 1064 2 Trung Quốc
Thông Bảo Tông
Trị Bình Tống Anh
11 治平元寶 1064 - 1068 8 Trung Quốc
Nguyên Bảo Tông