Page 328 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU

328 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG

Ngày 6-8-1891, Toàn quyền Đông - Huyện Vĩnh Tuy (phủ Yên Bình) thuộc
Dương ra nghị định thành lập các Đạo Tiểu quân khu Yên Bái (Đạo quan binh 3) .
3
quan binh ở Bắc Kỳ, và bãi bỏ các Quân - Thu Châu (do phủ Yên Bình kiêm lý),
khu. Mỗi Đạo quan binh do một sĩ quan huyện Hàm Yên (phủ Yên Bình) và phủ
4
đứng đầu làm Tư lệnh, với đầy đủ quyền Đoan Hùng thuộc Tiểu quân khu Tuyên
hành về quân sự và dân sự. Về quân sự, Tư Quang (Đạo quan binh 3).

lệnh Đạo quan binh được độc lập chỉ huy, Ngày 20-2-1893, Toàn quyền Đông
tổ chức mọi cuộc hành quân đánh chiếm Dương ra nghị định: Chuyển Tiểu quân
trong phạm vị Đạo, và chịu sự chỉ đạo tối khu Hà Giang từ Đạo quan binh 2 sang
cao của viên Tổng tư lệnh lực lượng viễn Đạo quan binh 3. Chuyển Tiểu quân khu
chinh Pháp tại Đông Dương. Về dân sự, Yên Bái từ Đạo quan binh 3 sang Đạo quan
Tư lệnh Đạo quan binh ngang với Thống binh 4. Ngày 24-8-1895, Toàn quyền Đông
sứ Bắc Kỳ, và chịu sự chỉ đạo tối cao của Dương ra nghị định tách phủ Đoan Hùng
Toàn quyền Đông Dương . (trừ huyện Sơn Dương) khỏi Đạo quan
1
Ngày 20-8-1891, Toàn quyền Đông binh 3 và sáp nhập vào tỉnh Hưng Hóa.
Dương ra nghị định thành lập tại Bắc Kỳ Như vậy, Đạo quan binh 3 gồm hầu hết
đất đai tỉnh Tuyên Quang (trừ huyện Vĩnh
bốn Đạo quan binh. Đạo quan binh 1, đạo Tuy) với 2 Tiểu quân khu là Tuyên Quang
lỵ là Phả Lại; Đạo quan binh 2, đạo lỵ là và Hà Giang. Do đó đạo lỵ của Đạo này đã
Lạng Sơn; Đạo quan binh 3, đạo lỵ là Yên chuyển từ Yên Bái sang Tuyên Quang.
Bái; Đạo quan binh 4, đạo lỵ là Sơn La. Ngày 17-9-1895, Toàn quyền Đông

Mỗi Đạo quan binh lại phân chia thành Dương ra nghị định chia Đạo quan binh 3
một số đơn vị nhỏ gọi là Tiểu quân khu. ra làm ba Tiểu quân khu :
5
Đứng đầu Tiểu quân khu là một sĩ quan - Tiểu quân khu Tuyên Quang gồm:
có quyền hành tương đương với Công sứ châu Lục Yên , huyện Hàm Yên, huyện
6
đầu tỉnh, và chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Sơn Dương, châu Chiêm Hóa và 1 tổng
Tư lệnh Đạo quan binh . của huyện Vị Xuyên.
2
Tỉnh Tuyên Quang bị chia ra làm ba - Tiểu quân khu Bắc Quang gồm: một
phần: số tổng của huyện Vĩnh Tuy và một số

- Phủ Tương Yên (gồm các huyện: Vĩnh tổng của huyện Vị Xuyên.
Điện, Để Định, Vị Xuyên và châu Chiêm - Tiểu quân khu Hà Giang: gồm huyện
Hóa) thuộc Tiểu quân khu Hà Giang (Đạo Vị Xuyên (trừ các tổng đã thuộc Tiểu quân
quan binh 2). khu Bắc Quang) và thêm một số tổng khác.

1, 2. Theo Dương Kinh Quốc: Việt Nam - Những sự kiện lịch sử 1858-1918, Sđd, tr. 210, 210-211.
3. Tiểu quân khu Yên Bái (Đạo quan binh 3) gồm: huyện Vĩnh Tuy (phủ Yên Bình, tỉnh Tuyên
Quang), châu Lục Yên (tỉnh Lào Cai), huyện Hạ Hòa (tỉnh Sơn Tây) và các huyện Cẩm Khê, Yên Lập,
Trấn Yên (tỉnh Hưng Hóa).
4. Theo nghị định của Toàn quyền Đông Dương ngày 24-8-1895: phủ Đoan Hùng (trừ huyện Sơn
Dương) tách khỏi Đạo quan binh 3, sáp nhập vào tỉnh Hưng Hóa.
5. Theo Vũ Văn Tỉnh: Những thay đổi về địa lý hành chính các tỉnh Bắc Kỳ trong thời kỳ Pháp thuộc, tạp
chí Nghiên cứu lịch sử, số 135, tháng 11, 12-1970.
6. Nghị định của Toàn quyền Đông Dương ngày 25-2-1896: chuyển châu Lục Yên từ Đạo quan
binh 3 sang Tiểu quân khu Bảo Hà thuộc Đạo quan binh 4 (Theo Vũ Văn Tỉnh, Tạp chí Nghiên cứu lịch
sử, số 135, tháng 11, 12-1970).