Page 309 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 309
309
Phêìn thûá hai: DÊN CÛ - DÊN TÖÅC
Thức ăn khi lễ, tết được chế biến công III- TỔ CHỨC XÃ HỘI
phu, cầu kỳ, mâm cỗ thường có từ 8 đến 10 1. Gia đình
món. Một số món đặc trưng:
Khâu nhục: Thịt ba chỉ thái miếng dày Từ xa xưa, người Hoa nói chung cũng
và to bản, áp chảo rồi ướp với các gia vị như người Hoa ở Tuyên Quang nói riêng
như tiêu, ớt, các vị thuốc bắc và dưa chua, vẫn duy trì những gia đình nhiều thế hệ:
cho vào từng bát con rồi hấp cách thủy. Khi ngũ đại đồng đường, tứ đại đồng đường,
chín, ăn mềm, không ngấy vì có dưa chua. tam đại đồng đường... Mỗi gia đình có
Vịt quay: Vịt mổ, bỏ bộ lòng, ướp với từ ba đến năm thế hệ với 30 đến 50 nhân
các gia vị, rồi quay cả con. khẩu. Gia đình theo chế độ phụ quyền,
Xá xíu: Thịt nạc thái mỏng, ướp gia vị, cha truyền con nối, nam giới là chủ, có
xiên lại rồi nướng, món xá xíu ngon phải quyền quyết định mọi việc từ nhỏ đến
có đủ các gia vị như tiêu, muối, hành, tỏi, lớn trong gia đình. Hiện nay, phổ biến là
quế, hoa hồi, thảo quả, ớt... các gia đình hai hoặc ba thế hệ. Trước đây,
Bắp cải cuốn thịt: Thịt băm nhỏ, trộn hiện tượng đa thê rất phổ biến: một người
với gia vị gần giống như nhân nem rán chồng có thể có 2 - 3 vợ, nhưng ngày nay,
nhưng không trộn trứng gà, sau đó lấy lá không còn nữa. Tính chất phụ hệ thể hiện
bắp cải cuốn lại và hấp chín. ở sự cư trú bên nhà chồng sau hôn nhân,
Các món đậu phụ nhồi thịt, canh măng con cái mang họ cha, không có tục ở rể bắt
khô, rau cải luộc, miến nấu canh, giá đỗ buộc mà chỉ ở rể tự nguyện khi nhà gái
xào lòng gà hoặc thịt cũng giống như của quá neo đơn.
người Kinh ở nhiều nơi. Tính chất phụ quyền còn thể hiện qua
Các loại bánh: Người Hoa làm nhiều việc phân chia tài sản thừa kế. Chỉ con trai
loại bánh, như: bánh bìa (bột gạo tẻ trộn mới có quyền thừa hưởng tài sản khi cha
mật), bánh rán, bánh khoai, bánh dùng, mẹ qua đời. Con gái chỉ được một chút của
bánh gai, bánh nẳng (bánh gio), bánh hồi môn khi đi lấy chồng, coi như đó là
chưng, bánh dày, bánh khảo, bánh nướng, phần tài sản mà cô đã đóng góp vào gia
bánh dẻo, bánh cuốn... Các loại bánh thường đình khi chung sống với bố mẹ đẻ. Người
để ăn ngày thường, trong dịp tết hoặc cha và người con trai trưởng có vị trí quan
để bán, cách chế biến tương tự như các trọng, đồng thời cũng có trách nhiệm lớn
nơi khác. nhất trong gia đình, khi phân chia tài sản
Đồ uống: Ngày thường, người Hoa bao giờ cũng được phần hơn và mọi việc
hay uống nước chè xanh, lá vối, nhân trần trong gia đình, thường nghe theo quyết
hoặc nước trà. định của con trai trưởng.
Rượu có nhiều loại như: rượu nếp, Phân công lao động trong gia đình
rượu thóc, rượu gạo, rượu sắn... thường thường theo tuổi và giới tính. Nam giới
uống khi có khách hoặc khi có giỗ, tết. làm những việc nặng nhọc; còn người già,
Ngoài ra, còn có rượu thuốc là rượu trắng phụ nữ, trẻ em làm những công việc đòi
được ngâm với các vị thuốc bắc, với rắn, hỏi kinh nghiệm, sự khéo léo và nhẹ nhàng
với dạ dày con don, con dím, tắc kè... hơn. Vai trò điều hành mọi công việc trong
Đồ hút: Nam giới thường hút thuốc nhà đều do người đàn ông có kinh nghiệm
lào, mua ở chợ chứ không trồng. Hiện nay, và khả năng lao động; đồng thời họ cũng
nhiều thanh niên thường hút thuốc lá. chịu trách nhiệm thờ cúng tổ tiên; khi có
