Page 249 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 249
249
Phêìn thûá hai: DÊN CÛ - DÊN TÖÅC
cụ rất độc đáo, đó là kèn lá và ống hát. các mô típ hoa văn thường thấy là khắc
Kèn lá chỉ là một chiếc lá còn tươi, người vạch, sao tám cánh, con ốc, hoa bí, hoa
ta dùng tay áp lên môi và thổi. Lá để thổi dưa... Kỹ thuật ghép vải, đính vải được
là những thứ lá tương đối mỏng, trơn, sử dụng để tạo thành các dải, khoang
không có lông. Các cô gái Mông hay vải màu khác nhau ở cổ áo, ống tay, nẹp
dùng khèn lá để tâm sự, tỏ tình. ngực và cả khoang dài ở gấu váy, tạp dề;
Ống hát là hai ống tre rỗng hai đầu, tạo ra các đường nét hoa văn độc đáo.
dùng bong bóng lợn đã được thổi căng và Người Mông còn sử dụng kỹ thuật ghép
để khô bưng vào một đầu của ống tre, đầu hạt cườm, hạt nhựa, hay hạt bạc... lên
kia để trống; dùng dây chỉ dài nối hai đầu trang phục.
đã được bưng của hai ống tre với nhau.
Mỗi người cầm một ống, một người hát 6. Lễ hội
vào đầu rỗng của ống tre, người kia áp Người Mông có hội gầu tào, được tổ
ống vào tai để nghe. chức vào dịp tết Nguyên đán, đây là hội
- Múa gậy sinh tiền: là điệu múa tập cầu mệnh, cầu con. Những nhà chưa có con
thể, gồm hai đội cùng đua tài, có phân xin với chủ làng để được làm chủ lễ, sau đó
thắng thua. Trong các, lễ, tết hay hội gầu mời thầy cúng làm chủ hội. Ngày 29 tết,
tào, mừng nhà mới, người Mông thường gia đình chủ lễ cùng với thầy chủ hội dựng
múa gậy sinh tiền để cầu mong mọi sự tốt cây nêu trên quả đồi cao ở bản. Người
lành. Tham gia chủ yếu là nam nữ thanh dân trong bản hoặc ở các bản lân cận thấy
niên chưa vợ, chưa chồng. dựng cây nêu thì biết năm đó có hội gầu
Múa khèn: chỉ có nam giới thực hiện, tào. Trên ngọn cây nêu, người Mông buộc
gồm múa khèn mang tính chất nghi lễ trong mảnh vải dài nối ba màu đỏ, đen và xanh.
đám tang và múa khèn trong ngày hội. Hội diễn ra từ mùng 3 đến hết mùng 7 tết.
- Nghệ thuật tạo hình dân gian chủ Trong những ngày mở hội, các gia đình
yếu thể hiện trên trang phục và các sản không có con đến xin chủ tào giúp làm lễ
phẩm đan lát, trong đó, nghệ thuật trang để cầu cho có con; còn những đứa trẻ thì
trí trên trang phục nữ có vị trí quan trọng được cha mẹ hoặc ông bà đưa đến xin thầy
nhất. Nghệ thuật tạo hình trên nền trang chủ tào buộc sợi chỉ vào cổ hoặc tay để cầu
phục độc đáo cả về bố cục và màu sắc. mong sức khỏe. Các cuộc hát gầu tào và
Có sự kết hợp cả ba biện pháp kỹ thuật: các trò chơi dân gian như đánh quay, đu
thêu, vẽ, chắp vải để tạo nên những hình quay, chọi chim, bắn nỏ, kéo co, chọi bò...
trang trí. rất đông người tham gia. Quanh khu vực
Người Mông Hoa dùng kỹ thuật in cây nêu có múa sinh tiền, múa khèn, múa
sáp trên trang phục như người Dao Tiền, gậy, hội hát ống giao duyên...
