Page 253 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 253
253
Phêìn thûá hai: DÊN CÛ - DÊN TÖÅC
Người Dao đi chợ thường bán những mỗi ngành Dao ở Tuyên Quang có trang
sản vật của rừng, như: mật ong, nấm, mộc phục khác nhau.
nhĩ, vỏ ăn trầu; thóc, gạo, bí, cây thuốc 1- Trang phục của người Dao Đỏ
nam... và mua về những đồ dùng cần thiết - Trang phục của phụ nữ Dao Đỏ là bộ
để phục vụ sản xuất và sinh hoạt trong gia trang phục rực rỡ và nổi bật, được thêu
đình như muối, dầu, vải, cuốc, xẻng, lưỡi thùa, trang trí rất cầu kỳ. Từ xưa, người
cày... Người Dao đến chợ không chỉ để mua Dao Đỏ đã không tự dệt vải mà mua của
sắm mà còn giao lưu tình cảm; thanh niên các cư dân láng giềng; thường là mua vải
nam, nữ thì tìm kiếm bạn đời. Vì thế, vào mộc rồi đem nhuộm chàm để thêu và may
ngày họp chợ, các nơi đổ về rất đông vui, quần áo. Bộ nữ phục gồm có: áo dài, áo
khoảng 2-3 giờ chiều thì chợ tan. con, dây lưng, quần, xà cạp, khăn đội đầu.
Một bộ phận nhỏ người Dao sinh sống Phụ nữ Dao Đỏ mặc áo tứ thân màu
tại các khu vực chợ hoặc gần chợ, các thị chàm đen, áo dài đến nửa bắp chân, không
trấn, thị tứ cũng buôn bán nhỏ hoặc làm khoét nách, tay đấu thẳng vào thân, mở
hàng ăn, bán bánh... giữa, nẹp cổ áo kéo dài đến ngang thắt
lưng, dài khoảng 40 cm, rộng 5 cm, được
5. Săn bắt, hái lượm thêu kín các họa tiết trang trí bằng chỉ
Cũng như các dân tộc khác, săn bắt là màu. Dọc theo nẹp cổ đính những quả
công việc của nam giới người Dao. Trước bông bằng chỉ hoặc len đỏ và nhiều chuỗi
kia, họ dùng súng kíp, nỏ, các loại cạm, hạt cườm các màu. Gấu tay áo, nẹp xung
bẫy để săn chim, thú rừng; có hình thức quanh tà áo trước và sau đều thêu bằng
săn rình dành cho cá nhân và săn đuổi chỉ màu. Áo không có khuy nên khi mặc
dành cho tập thể. Người Dao có nhiều loại đặt hai thân áo trước sát cạnh nhau rồi
buộc dây lưng ra ngoài.
bẫy: bẫy kẹp, bẫy súng, bẫy phóng mũi Người Dao Đỏ gọi áo con là “lui ton”,
lao, bẫy thắt, bẫy cũi, hầm chông... Người nhưng có thể coi đó là cái yếm. Yếm mặc
ta cũng dùng chài, lưới, đó, nơm, vợt... để bên trong áo dài, che kín cả ngực và bụng.
đánh bắt cá. Yếm dài khoảng 90 cm, bằng vải thô thêu
Hái lư ợm thu hút đông đảo thanh niên. nhiều màu, chủ yếu là trắng, đỏ, xanh, cổ
Người ta thu hái các sản vật của rừng như: tròn mở sau gáy. Từ cổ xuống nửa thân áo
măng, nấm, mộc nhĩ, các loại dược liệu... đều có những đường thêu bằng chỉ trắng
Các loại rau, quả rừng đ ược hái theo mùa và vàng. Từ nửa thân áo trở xuống, gấu và
như rau ngót rừng, rau tàu bay, rau dớn..., nẹp được đáp bằng vải đỏ. Khoảng giữa
củ mài, củ lạc tiên, củ bấu..., quả vả, quả thân áo, mỗi bên đính một dải vải nhỏ
mây, quả ngõa... Sản phẩm săn bắt, hái để làm dây buộc ra phía sau lưng. Cổ áo
lượm là nguồn thực phẩm quan trọng phục được thêu trang trí bằng nhiều đường chỉ
vụ đời sống hằng ngày của người Dao. màu và đính hai hàng ngôi sao tám cánh
Ngày nay, việc săn bắt hầu như không bằng bạc. Từ chính giữa cổ xuống đến
còn, hái lượm vẫn duy trì, song vai trò đối bụng được đính 5-7 miếng bạc hình chữ
với đời sống đã giảm đi. nhật thành một hàng dọc, mỗi miếng dài
khoảng 10 cm, rộng khoảng 5 cm, có chạm
6. Trang phục hoa văn trang trí. Chạy dọc hai bên cạnh
Điểm khác biệt và để nhận biết các những tấm bạc hình chữ nhật là hai hàng
nhóm Dao chính là ở bộ nữ phục, phụ nữ ngôi sao như ở cổ áo.
