Page 728 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 728

Từ điển Tuyên Quang                                       729




                   phía  Bắc,  có  thể  thu  hái  quanh        ưa bóng, ưa ẩm ở giai đoạn non,

                   năm. Cây có vị đắng. Theo Đông y:           trưởng thành ưa môi trường có
                   Rau bao vị đắng, tính lạnh, thanh           nhiều  ánh  sáng.  Thân  mảnh,

                   nhiệt,  giải  độc,  lợi  tiểu,  lợi  sữa.   mềm, màu xanh non, ngọn mọc
                   Người dân Tuyên Quang thường                trườn bám theo thân cây lớn; leo
                   dùng rau bao làm thức ăn, có thể            bằng tua cuốn mọc ở nách lá. Lá

                   xào hoặc luộc. Người Dao thường             mọc so le, hình trứng rộng hay
                   trồng gần bờ nước gần nhà, dùng             hình khiêm.

                   nấu ăn giải nhiệt, lợi tiểu. Cả cây
                   sắc cho phụ nữ đang cho con bú
                   uống để thông sữa, hay dùng trị

                   kiết lị, ăn uống không tiêu, viêm
                   họng,  mẩn  ngứa,  mụn  nhọt. Rễ

                   cây dùng để chữa bệnh vàng da;
                   toàn  cây  dùng  làm  thuốc  mát
                   gan, làm ra mồ hôi, có chất kháng

                   sinh, làm long đờm, trị các chứng
                   ho, viêm khí quản, hen suyễn và                          Rau bò khai

                   ho gà,...
                                                                  Vào  khoảng  tháng  2-3  người
                     1747. RAU BÒ KHAI                         ta  phát,  tỉa  các  cành  già,  đến

                     (cg.  rau  hiến,  khau  hương,            mùa  mưa  các  chồi  non  sẽ  nảy

                   dây  hương,  dạ  yến,  phắc  hiển           mầm.  Tái  sinh  bằng  hạt,  hom
                   (tiếng Tày), lòng châu sói (tiếng           hay chồi. Rau bò khai có mùi, vị

                   Dao),  nèo  tùm  (tiếng  Nùng)),            đặc biệt, được sử dụng chế biến
                   cây  dây  leo,  mọc  tự  nhiên,  dài        các món ăn như: xào tỏi, xào thịt
                   tới  10-15  m,  được  sử  dụng  chế         bò, xào thịt trâu, v.v. bộ phận lá

                   biến  món  ăn  và  làm  vị  thuốc.          (tươi  hoặc  phơi  khô)  dùng  làm
                   Lá  cây  có  nhiều  dinh  dưỡng:            thuốc hỗ trợ điều trị một số bệnh

                   nước, protein, gluxit, xơ, canxi,           về gan, thận, hệ tiêu hóa, nước
                   caroten,  vitamin  C,  v.v..  Phân          tiểu vàng, tê thấp...
                   bố  rộng,  mọc  hoang  ven  rừng,

                   gặp  nhiều  ở  ven  các  rừng  mọc             1748. RAU DỚN
                   trên đá vôi, từ ngang mặt biển                 Một  loại  cây  mọc  hoang,  là

                   đến độ cao 1.000 m. Rau bò khai             món ăn quen thuộc và làm thuốc
   723   724   725   726   727   728   729   730   731   732   733