Page 675 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 675

676                               Từ điển Tuyên Quang


                   trâu (14 tháng 5 âm lịch). Lễ hội           giai đoạn văn hóa Hòa Bình cách

                   nhảy  lửa  đặc  sắc:  sau  khi  được        ngày  nay  7.000  năm;  giai  đoạn
                   thầy  cúng  làm  phép,  các  chàng          hậu  kỳ  đá  mới  cách  ngày  nay
                   trai nhảy vào đống than bằng đôi            khoảng 4.000 năm, có sự giao lưu

                   chân trần mà không hề bị bỏng.              với cư dân vùng ven biển.


                     1582. PÁ MÈ                                  Pá  Van  nằm  bên  bờ  tả  ngạn

                     (cg. pả me, có nghĩa là bá mẹ),           sông  Gâm,  thuộc  bản  Bốn,  xã
                   người  đứng  đầu  đoàn  đưa  dâu            Vĩnh  Yên,  huyện  Na  Hang.  Dải
                   trong  ngày  cưới  của  người  dân          đất dài 50 m, cao 10-15 m so với

                   tộc Tày.                                    mặt nước biển. Qua khảo sát, đã
                                                               tìm được 315 di vật đá bị lăn rời
                     Pá  mè  và  quan  lang  là  hai           từ tầng cuội kết xuống chân các

                   người thay mặt nhà gái, nhà trai            taluy sạt lở, trong khoảng 300 m
                   giải  quyết  mọi  việc,  mọi  lễ  nghi      dọc bờ sông. Các công cụ được chế
                   khi dẫn đoàn chú rể sang nhà gái            tác  từ  cuội  sông  Gâm,  gồm  171

                   hoặc đoàn đưa dâu sang nhà trai             công cụ chặt thô (155 rìa ngang, 3
                   trong ngày cưới.
                                                               rìa dọc, 13 rìa lưỡi xiên), 36 công

                     Pá mè được chọn trong hàng ngũ            cụ mũi nhọn, 32 công cụ nạo cắt,
                   người  thân  họ  nhà  gái,  là  người       26 rìu hình bầu dục, 22 rìu ngắn,

                   phụ nữ đứng tuổi, có uy tín, có đức         5 công cụ hình móng ngựa, 5 rìu
                   độ, vợ chồng song toàn, có cả con           mài lưỡi, 3 công cụ 1/4 viên cuội,
                   trai  con  gái,  càng  đông  con  càng      2  công  cụ  2  rìa  lưỡi  đối  diện,  3

                   tốt. Pá mè phải hiểu lễ nghi, phong         mảnh  tước,  1  bôn  có  vai  kép  và
                   tục, thuộc nhiều bài hát, giỏi ứng          16 hiện vật có vết ghè đẽo. Riêng
                   xử, đối đáp với quan lang nhà trai          chiếc bôn có vai kép không cùng

                   khi tổ chức đón dâu, đưa dâu.               nhóm  các  công  cụ  đá  ghè  đẽo,

                     Pá mè có trách nhiệm thay mặt             mài lưỡi, mà mang đặc trưng của

                   nhà gái giao tiếp với đoàn nhà trai         văn hóa Hạ Long - một nền văn
                   và hướng dẫn cô dâu làm những               hóa hậu kỳ đá mới vùng ven biển
                   nghi lễ cần thiết ở nhà trai.               Đông Bắc nước ta.


                     1583. PÁ VAN                                 1584. PÁC BAN

                     Địa điểm khảo cổ, nơi cư trú của             (cg. thác Mơ, thác Mưa), thác

                   cư dân tiền sử thuộc 2 giai đoạn:           nằm giữa Khu Bảo tồn thiên nhiên
   670   671   672   673   674   675   676   677   678   679   680