Page 190 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 190
Từ điển Tuyên Quang 191
đặt cọn), mùa lũ nước không quá
lớn và mùa khô nước không quá
cạn để cọn vẫn quay được, không
bị hỏng.
404. CỌP ỐM
Truyện dân tộc Tày, kể về con
Cọn nước ở Tuyên Quang Cọp không may bị gãy chân phải
nằm lỳ trong hang; các muông
làm trục giữa phải là loại gỗ nhẹ,
bền và có khả năng chịu nước tốt. thú rủ nhau vào thăm chúa sơn
Cánh quạt nước làm bằng những lâm, nhưng đùn đẩy nhau mãi,
cây nứa già, chẻ mỏng rồi ghép lại Cò bay vào trước. Cọp hỏi: Mày
thành từng tấm phên mỏng hình thấy vết thương của ta thế nào?
chữ nhật. Nước chảy tác động vào Cò đáp: Thưa chúa thối lắm! Cọp
những tấm phên sẽ tạo ra lực đẩy gầm lên giận dữ, Cò bay vụt đi.
làm quay cọn. Cọn nước được buộc Cáo vào gặp Cọp và nhanh nhảu
cố định bằng hai chạc làm giá đỡ đáp: Thưa chúa, chân chúa bốc
hai bên, phía dòng nước chảy về mùi thơm lắm ạ! Cọp nổi giận hét
hướng cánh quạt của cọn sẽ có lên: Đồ nịnh hót! Các con vật đều
hai cây gỗ có chạc hình chữ V để run sợ. Chuột nhanh chân len
nâng đỡ và giữ cố định cho cọn. vào nhanh nhảu đáp: Thưa chúa
Trong việc làm cọn nước, công con nay nghẹt mũi chẳng thấy
đoạn quan trọng nhất đòi hỏi mùi chi? Cọp gầm lên: Mi là đồ
sự tỉ mỉ và kinh nghiệm là việc giả dối! Cút ngay! Loài vật đều sợ
đặt những ống đựng nước trên hãi, thấy nói thật, nói dối, vờ vĩnh
thân cọn. Thông thường, mỗi ống cũng chẳng xong đều cùng nhau
đựng nước được buộc chéo theo rút chạy.
mỗi cánh quạt nước để khi quay
lấy nước vào máng, đưa lên cao, 405. CỔ LINH
đổ vào máng dài dẫn vào đồng Tổng thuộc châu Đại Man,
ruộng, hoặc máng chứa nước của phủ Yên Bình vào đầu thế kỷ
cối giã gạo bằng sức nước. Cọn XIX, gồm 17 xã, xóm, trại, vạn,
nước đặt ở đoạn suối có nước chảy phố: Cổ Linh, Xuân Hương, Phúc
đều (nơi lòng suối hẹp, đồng bào Linh, Ninh Dương, Kim Mã, Khai
đắp bờ cho dòng nước chảy về nơi Quán, Chòm Xá, Kim Đài, Đài
