Page 195 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 195

196                               Từ điển Tuyên Quang


                     Cối xay ngô được đàn ông dân              sảy sạch để được hạt cốm xanh.

                   tộc Mông tự chế tạo để dùng cho             Cốm  Tuyên  Quang  gói  trong  lá
                   gia  đình,  thường  phải  mất  một          dong buộc bằng lạt giang mỏng.
                   vài tháng mới xong một chiếc.               Cốm đầu mùa có hạt mỏng, mềm,

                                                               dẻo thích hợp cho ăn chay hoặc
                     414. CỐM
                                                               ăn  cùng  chuối  tiêu;  cốm  cuối
                     Món ăn được làm từ lúa nếp non            mùa  hạt  thường  to,  dày,  có  thể

                   của nhiều dân tộc và có ở nhiều             dùng nấu chè hoặc làm xôi cốm,
                   nơi. Ở Tuyên Quang, cốm không               bánh cốm...
                   chỉ  là  một  đặc  sản  của  văn  hóa

                   ẩm thực miền núi mà còn tham                   415. CÔN LÔN
                   gia vào sinh hoạt lễ hội như Lễ                Xã thuộc huyện Na Hang, được
                   hội  đình  Thác  Cấm  (Hàm  Yên),           thành lập theo Quyết định số 28-

                   Lễ hội Bản Ba (Chiêm Hóa), nơi              HĐBT ngày 13-02-1987 của Hội
                   từng có trò chơi thi giã cốm.               đồng Bộ trưởng, sau khi chia tách


                     Nguyên  liệu  làm  cốm  là  lúa           xã Côn Lôn trước đó thành hai xã
                   nếp  cái  hoa  vàng,  nếp  hương,           Côn Lôn và Khâu Tinh. Vị trí địa
                                                                     0
                                                                                              0
                   khi  bấm  vào  vẫn  còn  ra  sữa.           lý: 22 32’02” vĩ bắc và 105 26’23”
                   Cốm được làm theo hai cách, có              kinh đông. Địa giới hành chính:
                   thể luộc thóc hoặc rang thóc, để            phía đông giáp xã Yên Hoa; phía

                   nguội  rồi  đem  giã  cho  đến  khi         tây giáp xã Sinh Long; phía nam
                   bong  hết  vỏ.  Thường  rang  cốm           giáp xã Khâu Tinh; phía bắc giáp
                   bằng chảo gang, dùng củi gỗ đun             xã Thượng Nông đều thuộc huyện

                   lửa nhỏ, đảo liên tục cho đến khi           Na Hang. Xã gồm có 7 thôn: 1, 2,
                   thấy  róc  vỏ,  hạt  mềm,  dẻo;  sau        3, 4, 6, Đon Thài, Lũng Vài. Xã
                   đó giã cho bong hết vỏ trấu, sàng           có diện tích đất tự nhiên là 56,12

                                                               km ; dân số 2.244 người, với 500
                                                                   2
                                                               hộ dân; mật độ dân số là 40 người/

                                                               km  (năm 2016).
                                                                   2
                                                                  416. CÔN LÔN

                                                                  Tổng thuộc châu Đại Man, phủ

                                                               Yên  Bình  vào  đầu  thế  kỷ  XIX,
                                                               gồm  4  xã:  Côn  Lôn,  Đà  Vị,  Yên

                                    Cốm                        Viễn, Thượng Nông. Cuối thế kỷ
   190   191   192   193   194   195   196   197   198   199   200