Page 1085 - DIA CHI TUYEN QUANG

1086 Từ điển Tuyên Quang

24. THI HƯƠNG

Kỳ thi tuyển chọn nhân tài ở các trấn, xứ, tỉnh. Từ thời Minh Mệnh

(1820-1840), ở Bắc Kỳ có 2 trường thi Hương là Hà Nội và Nam Định.
Những người muốn dự kỳ thi Hương phải qua một kỳ khảo hạch, đăng
ký và được địa phương duyệt. Con em nghịch đảng, phường chèo; người

có hạnh kiểm xấu, còn trong quân ngũ hoặc đang có đại tang không
được dự thi.

Thi Hương ở triều Nguyễn, từ thời Gia Long đến năm Minh Mệnh

thứ 12 (năm 1831) chia làm bốn trường: Trường nhất thi Kinh nghĩa,
trường nhì thi Chế, Biểu; trường ba thi thơ Đường, phú; trường tư thi

Văn sách. Sau chỉ thi ba trường và có kỳ phúc hạch. Đến năm Tự Đức
thứ 4 (năm 1851) lại thi bốn trường như cũ. Lệ chấm thi: Ban đầu
xét duyệt thứ hạng cả bốn trường, gọi là “Quán quyển”. Từ năm Tự

Đức thứ 4 (năm 1851), đỗ trường nhất mới được vào trường nhì, đỗ
trường nhì mới được vào trường ba... Những thí sinh vượt qua được

kỳ thi Hương, trúng cách cả bốn trường gọi là Hương cống, đến năm
Minh Mệnh thứ 6 (năm 1825) đổi gọi là Cử nhân. Những người trúng
cách không đủ các trường hoặc bị loại ở kỳ phúc hạch sẽ lấy đỗ Tú tài.

Người đỗ đầu thi Hương gọi là Thủ khoa hay Giải nguyên.