Page 84 - Lịch sử đảng bộ Tuyên Quang 1945 - 1970

nông dân vào con đường làm ăn tập thể. Kiểm điểm lại việc thi hành chính sách
nông thôn của Đảng trong Liên khu năm 1951, Liên khu uỷ Việt Bắc đã có định
hướng bổ khuyết sai lầm, khuyết điểm cho các địa phương: "chủ trương là chưa
nên tổ chức hợp tác xã vì lúc này còn thiếu điều kiện. Các địa phương cần phát
1
triển xây dựng và tổ chức những hội hợp công, hội đổi công" .
Để xây dựng phong trào đổi công trong tỉnh phục vụ cho công tác sản
xuất, tiết kiệm, căn cứ vào chỉ thị của Uỷ ban kháng chiến hành chính Liên khu
và đề nghị của các đồng chí đi huấn luyện đổi công ở Liên khu về, đầu năm
1952, Uỷ ban kháng chiến hành chín và Tỉnh hội Nông dân Tuyên Quang quyết
định lấy xã Thắng Quân (Yên Sơn) làm chỉ đạo điểm về công tác đổi công,
nhằm tổng kết kinh nghiệm, phổ biến cho các huyện khác. Tiếp đó, mỗi huyện
đều tổ chức "lớp thực tập đổi công" tạo điển hình và phát triển trong toàn huyện.
Với sự cố gắng và chỉ đạo tập trung của tỉnh, đến năm 1953, hầu hết các xã đều
có phong trào làm đổi công với 2 loại chính. Loại thứ nhất tập trung ở Hàm Yên,
Na Hang, CHiêm Hoá và rải rác ở Yên Sơn, Yên Bình, Sơn Dương, với hình
thức như sau: 2 hoặc 3 gia đình có khả năng kinh tế, nhân công, phương tiện sản
xuất tương đương nhau tự hợp lại, làm đổi cho nhau các việc cày, bừa, cấy, gặt,
làm nhà...Đây là hình thức thấp, thường gọi là nhóm "làm sau, làm mai". Loại
thứ hai còn ít, tập trung ở hạ huyện Sơn Dương, Yên Sơn, Yên Bình, với hình
thức sau: từ 5 đến 7 gia đình làm đổi công trong từng việc, từng vụ, có bầu ra tổ
trưởng điều khiển, phân công theo yêu cầu của tổ viên. Họ định giờ làm, nghỉ,
có bàn bạc kế hoạch, giúp đỡ lẫn nhau về phương tiện sản xuất. Đây mới thực
chất là tổ sản xuất, còn gọi là tổ đổi công. Năm 1954, riêng 2 đợt phát động quần
chúng, tỉnh đã tổ chức được 665 tổ đổi công mới, chấn chỉnh 947 tổ. Đến tháng
6 - 1954, toàn huyện Yên Bình thành lập được 693 tổ đổi công, huyện Chiêm
Hoá có 19 xã xây dựng được tổ đổi công. THeo báo cáo của 14 xã trong huyện,
thì đã có tới 297 tổ. Phong trào hợp công, đổi công phát triển mạnh mẽ đã thực
sự thúc đẩy sức sản xuất phát triển, đồng thời tạo cơ sở cho việc ra đời các hợp
tác xã sau này.
Nhằm không ngừng nâng cao năng suất, sản lượng lương thực, Đảng bộ
rất chú trọng lãnh đoạ áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông
nghiệp, đặc biệt là thực hiện cấy giống mới. Quá trình thực hiện, sử dụng các
giống lúa mới có năng suất cao hơn, phù hợp với điều kiện tự nhiên của tỉnh đã
tạo ra những thay đổi có tính cách mạng, song đó cũng là cuộc đấu tranh lâu dài
với thói quen, tập quán lạc hậu. Từ chỗ lẻ tẻ, rải rác, phong trào cấy các giống
2
lúa mới như Nam Ninh , Ba Giăng trở thành phổ biến ở nhiều nơi trong tỉnh,
nhất là 3 huyện vùng cao: Na Hang, Chiêm Hoá, Hàm Yên. Vụ chiêm 1951 -
1952 toàn tỉnh cấy được 82 mẫu 8 Nam Ninh, 845 mẫu Ba Giăng; vụ 1952 -

1 . Báo cáo số 24/BC-LKVB của Đảng bộ Liên khu Việt Bắc về việc kiểm thảo sự thi hành chính sách Nông thôn
của Đảng ở Liên khu Việt Bắc, ngày 30 - 7 - 1951.

2 . Lúa Nam Ninh: cấy vào tháng 2, tránh được rét, việc làm lụng đỡ vất vả hơn và hợp với khung cảnh sinh hoạt
của đồng bào miền núi, năng suất lại cao thay thế dần cho chiêm chính vụ ở các huyện miền ngược.

84