Page 80 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Bác bảo mọi người ngồi. Giọng nói không có gì đổi khác, vẫn từ tốn, đầm

ấm như trước. Sau bao nhiêu năm, bây giờ mới gặp lại Bác, tôi ngồi, nghĩ liên
miên, nghĩ chuyện ngày xưa, nhớ những lời Bác dặn dò, rồi tin Bác bị bắt, rồi
không ngờ bây giờ lại trở về đây. Hôm ấy tôi không nói được chuyện riêng với
Bác về công việc chuẩn bị Hội nghị Trung ương. Khi bàn công việc, Bác vẫn

minh mẫn, khẩn trương. Tôi nhớ khi ấy Thường vụ chưa ấn định dứt khoát ngày
họp của Hội nghị Trung ương mở rộng. Bác nói:
- Nên họp ngay và cũng không nên kéo dài hội nghị. Chúng ta cần tranh
thủ từng giây, từng phút. Tình hình sẽ chuyển biến nhanh chóng. Không thể để

lỡ cơ hội.
Một mặt Thường vụ họp, một mặt Bác đề nghị một số đồng chí đi dự Hội
nghị Trung ương phải về ngay địa phương, nắm lấy những ý kiến của Ban Thường
vụ đem về mà thi hành. Ngày ấy, Nhật chưa đầu hàng Đông minh. Bác nói: "Một

vài ngày nữa là nó hàng, và hàng không điều kiện". Vài hôm nay, trong khi hội
nghị Trung ương đang họp chúng tôi được tin phát xít Nhật đầu hàng.
Bác tuy ốm yếu, nhưng dự họp suốt từ đầu tới cuối với Ban Thường vụ.
Ngày 13, 14, 15-8-1945, Trung ương lần thứ chín họp. Những quyết định của hội

nghị này có một tầm quan trọng rất lớn với vận mệnh của dân tộc ta.
Cuộc thảo luận ở Hội nghị Trung ương thật là sôi nổi và hào hứng. Bàn nhiều
nhất là hai khả năng của cách mạng. Khả năng thứ nhất là ta lấy lại được nước,
nắm được chính quyền, tức là có cương vị nói chuyện với Đồng minh. Khả năng

thứ hai là lực lượng chủ quan của ta yếu, không thừa được thời cơ thuận lợi mà
giành lấy chính quyền trước khi Đồng minh kéo vào - mà Đồng minh có Pháp ở
trong thì tức là phải đặt vấn đề đàm phán với Pháp, đòi quyền tự do, dân chủ, nắm
lấy đấy mà tuyên truyền, giác ngộ quần chúng nhân dân, đẩy mạnh phong trào cách

mạng hơn nữa để tiếp tục đấu tranh với Pháp cho đến thắng lợi cuối cùng.
Tôi nhớ khi bàn đến khả năng Pháp có thể trở lại, có đồng chí uất quá nói: nó
vào thì cứ đánh, dù lực lượng nhỏ đến đâu cũng đánh. Đó là những lời tâm huyết,
biểu lộ một tấm lòng nhiệt tình yêu nước. Nhưng khách quan mà nhìn nhận vấn đề,

thì đánh Pháp lúc ấy phức tạp là vì nó núp sau danh nghĩa Đồng minh.
Vì điều kiện sức khỏe, Bác không dự Hội nghị Trung ương được suốt.
Nhưng Bác góp rất nhiều ý kiến. Bác rất sáng suốt và bình tĩnh. Bác phân tích
tình hình một cách rõ ràng và khoa học. Bác nhận định cách mạng là một cuộc

đấu tranh lâu dài, làm cách mạng phải chiến đấu hết keo này đến keo khác.
Trước mắt là phải nỗ lực phát động một cao trào khởi nghĩa, đã có Khu giải
phóng rồi phải mở rộng Khu giải phóng ra khắp nơi trong nước, dù lực lượng
còn nhỏ cũng lập Khu giải phóng, trước khi Đồng minh vào. Tích cực thì nắm

được thời cơ, không tích cực thì thời cơ không chờ mình…
Hội nghị quyết định phát động một cao trào khởi nghĩa suốt từ Bắc chí Nam.
Ai nấy đều bừng bừng phấn khởi. Ngày nay ta đã có một khối nhân dân đoàn kết,

80