Page 256 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Trong bài tường thuật sau này viết tôi có gọi Đảng là gia đình lớn. Đúng

là ở đại hội, Đảng là gia đình lớn thật. Đại hội trù bị họp từ hạ tuần tháng chạp
ta, ra đến ngoài riêng. Tôi đã được sống cái Tết phấn khởi sau thắng lợi ở đại
hội. Sau bữa cơm tất niên thì Bác đến.Thế là đốt lửa làm lửa trại đón giao thừa.
Các đại biểu bốn phương thi nhau góp tiết mục văn nghệ du kích. Nhưng vui

nhất là vì có Bác. Bác dẫn dắt và rất tự nhiên, là người phát ra linh hồn của cả
một đêm giao thừa không thể nào quên. Sáng mai mồng một Tết, trong tiếng
pháo nổ ran, các đoàn đại biểu đi chúc Tết Bác và đi chúc Tết nhau. Tiếc sao
ngày ấy chẳng có viđêô, cátxét như bây giờ.

Từ hôm Bác đến đại hội vui hẳn lên một cung bậc mới. Tình thân ái càng
tăng lên gấp bội. Tôi ngủ đất ở nhà triển lãm, về sáng, trời rét ngọt, thức dậy
sớm, trời chưa sáng đã thấy Bác ra sân gọi các đại biểu ra tập thể dục và đi khua
từng nhà đại biểu. Các đại biểu Nam Bộ, vốn kém chịu rét, cho nên ngại dậy

sớm. Rất tinh nghịch, các đồng chí đại biểu Nam Bộ bảo nhau cứ nằm trên
giường mà hô "một, hai" y như đang đứng ngoài sân cỏ tập thể dục thật. Bác
khám phá ra trò gian lận nghịch ngợm của một lớp đại biểu phần lớn đâu đã đến
tuổi ba mươi. Thế là "bể mánh" và sự "bể mánh" đó, tôi đã được chứng kiến và

rất khoái cái phong cách độc đáo của các đồng chí Nam Bộ. Chính từ buổi ấy
mà tôi kết thân với một vài đồng chí trẻ nhất trong đoàn. Mười mấy năm sau, đi
chiến trường, vào đến B2 gặp lại một vài đồng chí đã quen thân từ lần Đại hội
Đảng. Gặp nhau lại kể với nhau hoài kỳ niệm vui về đại hội, trong đó có chuyện

Bác vào lật chăn lên của các chú ta nằm trên giường, tập thể dục bằng mồm.
Bác vui như thế nhưng hôm Bác đích thân lên diễn đàn giải đáp những
vấn đề lớn mà đại hội trù bị nêu lên, thì tôi thấy Bác rất nghiêm.
Đại hội chính thức khai mạc ngày 11 tháng 2 năm đó, nếu tôi nhớ không

lầm, đó là ngày mồng năm Tết.
Cái gác xép, mà tiếng Pháp gọi là "chuồng gà", có chừng một chục chỗ
ngồi, là dành cho các đại biểu dự thính, phần lớn là các đồng chí quê ở Cao Bắc
Lạng, có nhiều công trong thời kỳ bí mật xây dựng khu giải phóng.

Tôi trở thành nhà báo duy nhất được ngồi lạc giữa các đồng chí đáng kính
đó. Nhiệm vụ mới của tôi thế là đã rõ: viết một bài tường thuật đại hội.
Lúc đó, chưa có một mẫu nào để viết về Đại hội Đảng cả. Tôi đã được
nghiền ngẫm bằng nhiều cách về nội dung đại hội. Tôi đã dược sống trong

không khí tinh thần đặc biệt của cả tháng trời đại hội, ngấm nó vào lòng. Tôi đã
cảm nhận bao sự trang nghiêm trong tiến trình của sự kiện lớn. Tất cả phải thể
hiện như thế nào đây. Tôi nghĩ đến bạn đọc, điều kiện in và phát hành của tờ
báo, hình dung trước trang báo đến với mỗi ngọn đèn dầu lù mù trong kháng

chiến như thế nào, nghĩ đến ánh sáng trong hầm bí mật trong những vùng địch
hậu chiến đấu còn đầy rẫy cam go.

256