Page 254 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

và nhiệm vụ mới của đồng chí Tổng Bí thư. Được một người rất quan tâm đến

sự chính xác như đồng chí Trường Chinh trao cho mình một nhiệm vụ đó, tôi
cảm thấy vinh dự vì được đánh giá không đến nỗi nào về mặt nghiêm túc trong
con người mình.
Đặt những văn kiện quan trọng vào chỗ được bảo vệ nhất trong đáy ba lô,

tôi vui sướng lên đường, mỗi bước chân là một khám phá mới về căn cứ Việt
Bắc thân yêu. Từ Bản Khây tôi đi ngược lên Bản Ty, đáng lẽ theo đường lớn lên
bến Đầm Hồng trên sông Lô, lại đi quặt vào đường mòn gần một ngày đường,
qua nhiều núi cao lất phất sương mù, qua những thác nước rất đẹp, rồi men theo

con ngòi Chinh ra bến Chinh, thuộc huyện Chiêm Hoá, tỉnh Tuyên Quang.
Tuy đi công tác gấp, tôi không thể nào không rẽ vào xem công trường bạt
rừng xây dựng khu Đại hội, do anh Hoàng Tùng là chỉ huy trưởng và kiến trúc
sư Hoàng Như Tiếp thiết kế và tổ chức thi công. Đó là một công trình xây dựng

gỗ, tre, nứa, lá theo quy mô lớn nhất mà tôi đã được trông thấy từ Cách mạng
Tháng Tám. Hội trường chiều cao hơn mười mét, có cả từng gác xép phụ mà
Hoàng Như Tiếp giới thiệu với tôi: "Mình cố dựng lên cái pulayê (chuồng gà)
này lấy chỗ cho các phóng viên nhà báo ngồi". Vì trước kháng chiến, ở Nhà hát

lớn Hà Nội có khu pulayê cho các nhà báo.
Khu vực Đại hội dựa vào sức mạnh công nghiệp của nhà máy cơ khí Trần
Hưng Đạo ở cách đó chứng 4km và việc tiếp tế cho đại hội, mượn dòng nước
sông Lô, lấy bến Chinh làm cảng bốc dỡ. Vùng bến Chinh và ngòi Chinh này từ

đầu kháng chiến là căn cứ cuả Ban kinh tế của Đảng do anh Cả (Nguyễn Lương
Bằng) phụ trách.
Từ bến Chinh, tối đó, tôi xuống thuyền đi đến nhà in Tô Hiệu ở bên phải
1
bờ sông Lô, ngang tầm Lang Quán, cách thị xã Tuyên Quang chừng 15km . Tôi
đã từng đi trên sông Lô sau chiến thắng Việt Bắc 1947, thăm lại chiến trường
ngã ba sông Lô và sông Gâm. Từ bến Chinh xuống đến ngã ba đó, thuyền tôi
xuôi mất một đêm. Một đêm không yên tĩnh vì trên mặt sông có sự náo động
khác thường. Người ta đi tìm chiếc máy bay Moran hay Pôtê gì đó của Bảo Đại

trước kia do anh em ta chuẩn bị thành lập không quân tập lái, chiều hôm trước,
đã bổ nhào xuống sông Lô không biết ở quãng nào.
Nhân chuyện máy bay rơi, các nhà thuyền trên sông lại kháo nhau về
chuyện máy in rơi cũng đã từng làm náo động dòng sông này một tháng trước

đó. Số là để chuân bị in văn kiện Đại hội Đảng, các đồng chí phụ trách ngành in
- anh Nguyễn Lương Hoàng và anh Phạm Đức Khiêm - phải chuyển từ Bản Ty,
qua Đầm Hồng, xuôi dòng Lô về nhà in Tô Hiệu một máy in to nhất và tốt nhất
lấy từ nhà in Ngân hàng quốc gia ở Bản Ty, vốn từng in giấy bạc trâu xanh, về

in văn kiện Đại hội. Cỗ bè chở máy in đó nặng mấy tấn bị lật, máy in lộn cổ

1 Thuộc xã Xuân ân, huyện Yên Sơn
254