Page 107 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

truyền đi. Do đó, hội nghị cán bộ của Đảng cũng như Đại hội Quốc dân do Tổng

bộ Việt Minh triệu tập phải tiến hành gấp rút, không thể chờ đại biểu các nơi đến
đông đủ rồi mới làm theo dự định trước. Thực ra, ở vào điều kiện lúc ấy, triệu
tập được một cuộc hội nghị, có đại biểu toàn quốc tham gia là một việc khó
khăn và phải chuẩn bị lâu dài. Bây giờ thì cuộc Tổng khởi nghĩa đã được chuẩn

bị theo kế hoạch, nhưng việc quân Nhật đầu hàng diễn ra đột ngột quá nên ngày
khởi nghĩa cũng phải đề ra kịp thời. Trên đường đi tới hội nghị lúc ấy, từng đoàn
cán bộ, người thì được lệnh trở về ngay địa phương để trực tiếp lãnh đạo khởi
nghĩa, người thì phải đi luôn ngày đêm để kịp đến địa điểm hội nghị. Từ Quan

Chu trở đi, đoàn người chúng tôi đã được lệnh phải đi nhanh hơn trước và nếu cần
thì đi cả đêm. Thực ra từ mấy hôm nay, chúng tôi không đi được bao nhiêu, vì đi
theo đường dây chuyền của trạm giao thông chứ không phải đi đường thẳng. Có
đôi chỗ, theo nguyên tắc bí mật, người dẫn đường còn dẫn chúng tôi đi vòng vèo

để làm lạc phương hướng, cực dĩ có con đường làm ra chỉ đi một lần rồi lại lấp đi
mất tích. Vào lúc bình thường, cũng đường đất ấy, chúng ta đi rất nhanh và không
tốn bao ngày giờ, nhưng lúc này thì mất công và tốn thì giờ nhiều. Vả lại, những
đường đất đã qua và sắp qua, sau này, nhất là những ngày kháng chiến, chúng tôi

có dịp đi lại nhiều thì mới nhận rõ, chứ lúc ấy thì mỗi bước mỗi lạ, dẫn đi đâu thì
biết đi đấy thôi. Tuy vậy, theo lệnh phải đến địa điểm hội nghị càng sớm càng
hay, chúng tôi từ đây cũng đi theo một "điệu" khác.
Gian khổ từ Cao Vân, chúng tôi đi sâu vào rừng thẳm. Đường đi nhiều lúc

lội theo suối. Trong đoàn chúng tôi có những người từ trước chưa biết rừng là
gì, đặc biệt là chưa biết con vắt thế nào thì bây giờ đã bắt đầu được nếm cái
phong vị của núi rừng. Trời lại mưa, những lúc lên đèo xuống đèo, nhiều người
vừa đi vừa ngã. Có người bị vắt cắn đúng chỗ hiểm cứ nhảy lên như choi choi,

tự mình không lôi được vắt ra, phải nhờ người khác cứu giúp. Sau này khi đã
thông thạo đường đất, tôi mới biết rõ đáng lẽ phải đi vòng qua đèo Khế, đến
châu Sơn Dương là châu Tự Do, rồi rẽ vào địa điểm hội nghị, nhưng lúc ấy
người dẫn đường dẫn theo đường tắt nên đến thẳng địa điểm hội nghị. Tôi nhớ

vào ngày 12-8-1945.
Thế là, không phải sông Lô trong xanh, cũng không phải hồ Ba Bể thơ
mộng, chúng tôi đã đến bản Kim Long, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang) địa
điểm hội nghị. Hai chữ Tân Trào cũng mới đặt ra sau khi đã được chọn làm căn

cứ địa của cách mạng. Ở đây, núi không cao, không hiểm trở nhưng âm u rậm
rạp, suối quanh chằng chịt, mỗi khi mưa to nước lên thì đường bị nghẽn hết. Sau
khi châu lỵ Sơn Dương đã bị ta phá hủy, quân Nhật không còn dám đóng ở đây
nữa nên vùng này là một giang sơn riêng của ta. Các đường cái và sân bay được

dựng lên từ thời thực dân Pháp đến bây giờ đã biến thành rừng. Từ đây có thể
thông sang Quảng Nạp về phía chợ Chu hay có thể thông ra Cao Vân, Văn Lãng

107