Page 431 - TQ - Thu do khu giai phong trong CMT8
P. 431
Thời Trần, Tuyên Quang là một trong 12 phủ lộ - lộ Tuyên
Quang. Đại Việt sử ký toàn thư chép khá nhiều sự kiện liên
quan đến Tuyên Quang. Thời vua Trần Nhân Tông, Trần Nhật
Duật được triều đình giao nhiệm vụ trấn giữ vùng đất biên thùy
Tuyên Quang: "Cuối niên hiệu Thiệu Bảo , ông giữ trại Thu Vật
1
ở Tuyên Quang . Ông là người tài giỏi trên nhiều lĩnh vực, trong
2
đó có ngoại giao. Do thông thạo tiếng nước Nguyên nên khi tiếp
sứ giả, ông trực tiếp nói chuyện với sứ Nguyên mà không cần
đến phiên dịch. Vì lẽ đó mà có lúc ông bị nghi oan trên chính
vùng đất mình cai quản - Tuyên Quang. Khi đó, trong cuộc
kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên lần thứ 2
(1285), quân Nguyên theo đường sông Lô vào Tuyên Quang, ở
Kinh thành Thăng Long, có người nghi cho ông là tự gọi giặc
Nguyên sang... Khi Tuyên Quang thất thủ, Trần Nhật Duật
theo đường sông rút về xuôi, quân giặc theo hai bên bờ sông
đuổi ông. Trần Nhật Duật ngoảnh lại thấy giặc đi thong thả,
liền bảo quân lính: "Truy kích thì phải nhanh, nay chúng lại đi
thong thả, sợ có quân phía trước đón chặn". Vội sai người dò
xem, quả nhiên thấy giặc đã chặn ngang ở hạ lưu. Ông liền lên
bộ chạy thoát .
3
________________
1. Niên hiệu Thiệu Bảo: 1278 - 1285. Từ tháng 10-1285, mới đổi sang
niên hiệu Trùng Hưng. Việc Trần Nhật Duật chống quân Nguyên viết ở
đây là xảy ra vào tháng 2-1285.
2. Trại Thu Vật ở Tuyên Quang là chỉ một miền rộng mà có chỗ Đại
Việt sử ký toàn thư chép là các lộ Tuyên Quang (cũng giống như trại
Quy Hóa là chỉ cả miền Yên Bái, Lào Cai, chứ không phải riêng một
huyện nào).
3. Ngô Sĩ Liên và các sử thần triều Lê: Đại Việt sử ký toàn thư, Nxb.
Khoa học xã hội, Hà Nội, 1998, t.II, tr.119-120.
433