Page 430 - TQ - Thu do khu giai phong trong CMT8

2. Tuyên Quang - vùng đất bề dày lịch sử, văn hóa
a) Tuyên Quang vùng đất bề dày lịch sử
Trước thời Lý ở Tuyên Quang có họ Hà ở châu Vị Long (nay
là huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang). Sách Khâm định Việt
sử thông giám cương mục của Quốc sử quán triều Nguyễn chép:

"Kỷ Hợi - 999. Nhà vua thân đi đánh và dẹp yên được Hà Động.
Bốn mươi chín động vùng Hà Động đều dẹp yên cả. Từ đấy các
châu, các động đâu đấy đều quy phục" . Trong văn bia Bảo Ninh
1
Sùng Phúc tự cũng cho biết 49 động do họ Hà cai quản ở châu
2
Vị Long. Và Hà động ở đây chính là vùng do họ Hà cai quản .
3
Thời Lý, khi Lý Công Uẩn lên ngôi chia nước làm 24 lộ, song
sách Đại Việt sử ký toàn thư, chỉ chép có 12 lộ, nhưng tiếc rằng,
một số nơi trong đó có Tuyên Quang không được ghi trong 12 lộ

đó, "trên các lãnh thổ của nước Đại Việt còn sót miền Tuyên
Quang, Hưng Hóa, Lạng Sơn, là không thuộc vào lộ nào, phủ
nào trong các lộ phủ có nêu tên..." .
4

________________

1. Khâm định Việt sử thông giám cương mục (Cương mục), Nxb. Giáo
dục, Hà Nội, 1998, t.1, tr.266.
2. Xem Văn bia chùa Bảo Ninh Sùng Phúc, do Lý Thừa Ân, chức
Triều liệt đại phu, Đông thượng cáp môn sứ, Thượng thư viên ngoại lang,
tứ Tử ngư đại soạn. Bia không ghi năm soạn văn, có khả năng là không
lâu sau năm xây chùa (1107).
3. Xem Về họ Hà chúng tôi đã có bài viết "Vai trò của các vị thủ
lĩnh họ Hà đối với vùng đất Chiêm Hóa - Tuyên Quang thời Lý"
trong Kỷ yếu Hội thảo khoa học Về các danh nhân họ Hà, châu Vị
Long - Tuyên Quang và giá trị tấm bia Bảo Ninh Sùng Phúc tự,
tháng 8-2012.
4. Đào Duy Anh: Đất nước Việt Nam qua các đời, Nxb. Văn hóa -
Thông tin, Hà Nội, 2003, tr.121.

432