Page 749 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 749
Chương VII
Chương I
TÀI CHÍNH
DÂN SỐ VÀ PHÂN BỐ DÂN CƯ
I- TÀI CHÍNH TUYÊN QUaNG QUa CÁC THỜI KỲ Cùng với việc thành lập kho bạc, từ
năm 1905, thực dân Pháp bắt đầu khai thác
1. Thời kỳ trước năm 1945
mỏ, gỗ và các lâm thổ sản quý, lập nhiều
Trước năm 1902, thực dân Pháp áp đồn điền ở Tuyên Quang. Chúng kết hợp
dụng nhiều thứ thuế bất công cùng với cả phương thức bóc lột phong kiến với
chế độ phu phen, tạp dịch nặng nề và cho phương thức bóc lột tư bản chủ nghĩa.
vay nặng lãi. Ngoài thuế đinh, thuế điền, Công nhân nhận được những đồng lương
thuế trâu bò; độc quyền muối, rượu, thuốc chết đói, tá điền trong các đồn điền bị bòn
phiện, thực dân Pháp còn đặt ra nhiều thứ rút đến xương tủy. Ví dụ chủ đồn điền
thuế vô lý như: thuế ngựa thồ, thuế dao Anbe, phát cho người làm thuê 100 kg thóc
tay (mức thuế là 0,5 đồng/người), thuế gia giống/vụ, bắt họ phải nộp tô 50 phương
ốc (thuế khói lửa), thuế nuôi quân, thóc
đầu mẫu... Người dân cũng còn phải nộp lúa/vụ; địa chủ Lý Ân ở thượng huyện Yên
lương thực, thực phẩm để tiếp đãi bọn Bình cho nông dân thuê trâu, thu 300kg
quan lại kinh lý qua địa phương. Năm thóc/con/năm.
1902, lần đầu tiên chính quyền thực dân Từ năm 1919 đến năm 1929, nhằm tăng
ban hành biểu thuế áp dụng với các dân cường vơ vét thuộc địa, thực dân Pháp còn
tộc thiểu số vùng cao, thực thi từ tháng tăng mức thuế lên gấp hai lần. Đến năm
1-1903, trong đó quy định: Các dân tộc 1930, thuế lại tăng 15%. Để có tiền đóng
thiểu số phải đóng một loại thuế đặc biệt, thuế, người dân phải vay nợ lãi của các
tính theo hộ gia đình, với định suất là: ở nhà giàu với mức lãi có khi lên tới hàng
Tuyên Quang và Yên Bái, các hộ nông dân chục phần trăm (thị xã Tuyên Quang, mức
có ruộng vùng thấp đóng 3,8 đồng/năm, lãi vay lên tới 30%).
vùng núi đóng 1,9 đồng/năm, các hộ buôn 2. Thời kỳ 1945-1954
bán đóng 3,1 đồng/năm. Còn các dân đinh
thuộc dân tộc Thái phải đóng thuế thân 1- Từ năm 1945 đến năm 1946: những
như dân đinh bản xứ ở vùng đồng bằng, vấn đề kinh tế tài chính cấp bách
tức nội đinh đóng 2,5đồng/năm, ngoại Những ngày đầu sau Cách mạng
đinh đóng 0,3đồng/năm . Tháng Tám, công tác tài chính ở Tuyên Quang
1
1. Arêté du 6 janvier 1903, du Gouverneur Général de L’Indochine, Modifiant l’impôt personnel
Annamite au Tonkin, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Hà Nội, phông RST, hồ sơ số 75.946.