Page 270 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 270

270     ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG



               Chỉ sau khi làm lễ xong mới được phép           mời phải quỳ phía ngoài trước cửa chính
               mổ thịt con lợn đó.                             mời thầy chứ không được vào nhà ngay.
                   Ở các nhóm người Dao, chỉ phát tang         Nếu thầy cúng nhận lễ vật thì mới được
               khi con cháu và anh em họ hàng gần xa đã        phép vào nhà. Người Dao Đỏ đi mời thầy
               tập trung đông đủ. Người ta báo tang bằng       cúng không phải mang theo lễ vật gì. Trên
               cách đứng ở sân trước cửa chính bắn ba phát     đường đi, chỉ cần bẻ một túm lá xanh để

               súng và phải bắn từng phát một để dân bản       khi  đến  gần  nhà  thầy  thì  gọi  một  người
               biết. Người bắn súng phát tang ở nhóm Dao       trong nhà thầy mang một bó rơm nhỏ và
               Áo dài thường là anh em họ hàng hoặc chính      lửa ra ngoài cửa cho người đi mời đốt lửa
               con trai của người quá cố. Còn ở nhóm Dao       lên rồi hơ qua túm lá xanh, gọi là lễ đốt
               Đỏ có thể là người trong hoặc ngoài dòng        vía. Sau đó, vào nhà thưa chuyện để thầy
               họ; người trong gia đình có người chết tuyệt    đến giúp.
               đối không bắn súng báo tang.                        Thầy cúng làm các thủ tục cho người
                   Việc khâm liệm người chết cũng được         chết trong lễ tang. Đến giờ đưa tang, thầy

               chuẩn  bị  chu  đáo.  Trước  hết,  phải  rửa    cúng  cầm  que  ngũ  linh  làm  lễ  xua  đuổi
               quan tài sạch sẽ, rồi lấy củ nâu, gạo nếp,      hồn  người  chết  ra  khỏi  nhà,  bốn  người
               đất vàng, vôi trộn lẫn với nhau và giã nát      khiêng  áo  quan  phải  là  người  trong  họ.
               để  trét  kỹ  vào  khe  hở  giữa  các  tấm  ván   Khi khiêng quan tài ra khỏi nhà, chân ra
               quan tài. Sau đó, lấy đồng bạc trắng xúc        trước đầu ra sau, con cháu quỳ thành hai
               tro bếp rắc vào bên trong quan tài; số lần      hàng dọc theo lối đi ba lần dưới gầm quan

               xúc tro tương ứng với tuổi của người chết.      tài. Đám tang không nghỉ giữa đường, dọc
               Người ta lấy giấy màu lót bên trong quan
               tài,  rồi  rắc  thóc,  ngô  và  để  quần  áo  của   đường  thầy  cúng  cắm  cờ  để  chỉ  đường
               người chết vào đó. Trước khi khâm liệm,         cho linh hồn người chết. Sau khi làm lễ hạ
               lại  bắn  ba  phát  súng.  Khâm  liệm  xong,    huyệt, thầy cúng dẫn con trai trưởng đi ba
               cắt những bông hoa giấy màu xanh, tím           vòng  quanh  mộ  rồi  quỳ  trước  huyệt  lấp
               dán xung quanh quan tài; riêng phía đầu         đất. Con cháu mỗi người bốc một nắm đất
               người chết, dán giấy đen có vẽ hình mặt         cho vào vạt áo rồi hất xuống huyệt, làm

               trời;  còn  phía  chân,  dán  giấy  có  vẽ  hình   như vật ba lần để tỏ ý xây nhà cho người
               mặt trăng. Khâm liệm xong, lại bắn súng         quá cố. Khi về nhà, mọi người đều rửa tay
               tiếp: người chết là nam thì bắn số chẵn, là     bằng nước nóng để sẵn ngoài sân.
               nữ thì bắn số lẻ.                                   Việc làm chay cho người chết không
                   Phát  tang  và  khâm  liệm  xong,  mời      quy định về thời gian, có thể 1-2 đời, có
               thầy  cúng  đến  hành  lễ,  thường  con  trai   thể vài chục năm mới làm một lần cho tất

               đảm nhận trọng trách này; nếu không có          cả những người chết trong gia đình. Đám
               con  trai  thì  cháu  trai  sẽ  đi  mời  thay.  Lễ   chay của người Dao không có nhà xe, chỉ
               vật mang đến nhà thầy cúng không giống          làm trong một đêm, mổ thịt vài con lợn.
               nhau giữa các nhóm Dao, thậm chí có sự          Gia đình mời thầy cúng đến cúng cho linh
               khác biệt trong mỗi nhóm, nếu họ cư trú         hồn người chết được lên thiên đàng hay
               ở những vùng khác nhau. Chẳng hạn với           về Dương châu đại điện, sau đó gia đình
               nhóm Dao Áo dài, người con trai đi mời          tự cúng lấy. Trong các nhóm Dao, chỉ có
               thầy cúng thường mang theo 1 con gà, 1          người Dao Áo dài và người Dao Đỏ ở một

               chai rượu và 36 hào bạc trắng. Người đi         vài nơi có tục cải táng cho người chết.
   265   266   267   268   269   270   271   272   273   274   275