Page 807 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 807

808                               Từ điển Tuyên Quang


                   những  trận  lũ  ống,  lũ  quét  làm        Đáy 0,59 tỷ m ). Ngoài ra, sông Lô
                                                                               3
                   nhiều  điểm  sạt  lở,  làm  biến  đổi       và sông Gâm còn tiếp nhận lượng
                   địa hình tỉnh, gây xói lở bờ sông,          nước ở đầu nguồn từ Trung Quốc

                   ruộng vườn, hư hỏng đường giao              rất  lớn:  sông  Lô  đạt  22,6  tỷ  m ,
                                                                                                     3
                   thông, v.v..                                sông  Gâm  9,78  tỷ  m .  Hệ  thống
                                                                                        3
                                                               sông,  suối  phát  triển  theo  dạng
                     1906. TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC                   cành cây, sau mưa khả năng tập

                     Sự  thay  đổi  hoạt  động  hình           trung nước vào dòng chảy chính
                   thành  nên  nước,  dòng  nước  ảnh          rất nhanh. Trong năm, mực nước

                   hưởng  lớn  đến  đời  sống  xã  hội,        sông, suối dao động rất lớn (ở vùng
                   sự tồn tại và phát triển của con            hạ lưu đạt tới 4-5 m) đã chi phối

                   người. Được phản ánh ở ba bình              rất mạnh tới cơ chế tích tụ - xói
                   diện đó là tác động của nước mặt,           mòn  trong  quá  trình  phát  triển

                   tác  động  của  nước  ngầm  và  tác         địa hình của vùng bán ngập. Khả
                   động của sinh vật.                          năng  tập  trung  nước  nhanh  dễ
                                                               dẫn đến ngập lụt, lũ ống, lũ quét,
                     Tác động của nước mặt chính               sạt lở là nguy cơ gây thiệt hại lớn
                   là nước trong sông, hồ hoặc nước            đối với tỉnh.
                   ngọt  trong  vùng  đất  ngập  nước.

                   Nước mặt được bổ sung một cách                 Dòng chảy ngầm là lượng nước
                   tự nhiên do mưa và chúng mất đi             chảy  về  hạ  nguồn  thường  bao

                   khi chảy vào đại dương, bốc hơi và          gồm hai dạng là dòng chảy trên
                   thấm xuống lòng đất. Lượng mưa              mặt  và  chảy  thành  dòng  ngầm

                   này có được nhờ các lưu vực, khả            trong  các  đá  bị  nứt  nẻ  dưới  các
                   năng chứa của các hồ, vùng đất              con  sông.  Đối  với  một  số  thung

                   ngập nước và các hồ chứa nhân               lũng lớn, dòng chảy ngầm có lưu
                   tạo. Ở Tuyên Quang, ngoài dòng              lượng  lớn  hơn  rất  nhiều  so  với
                   chính sông Lô dài 104 km còn có             dòng chảy mặt.

                   18 phụ lưu sông mà lớn nhất là                 Tác  động  của  sinh  vật  trong
                   sông Gâm và sông Phó Đáy. Hằng              quá  trình  hình  thành  và  phát

                   năm có khoảng 10 tỷ m  nước mưa,            triển địa hình thể hiện ở hai khía
                                             3
                   dòng chảy đổ vào mạng lưới sông,            cạnh, đó là thúc đẩy và kìm chế

                   suối đạt 4,5 tỷ m  (chảy vào dòng           quá  trình  ngoại  sinh.  Thúc  đẩy
                                       3
                   chảy  chính  sông  Lô  1,88  tỷ  m ,        quá  trình  ngoại  sinh  là  thông
                                                         2
                   sông Gâm 2,03 tỷ m  và sông Phó             qua sự tác động làm gia tăng quá
                                          3
   802   803   804   805   806   807   808   809   810   811   812