Page 7 - Lịch sử đảng bộ Tuyên Quang 1945 - 1970

MỞ ĐẦU
TUYÊN QUANG – ĐIỆU KIỆN TỰ NHIÊN,
XÃ HỘI VÀ TRUYỀN THỐNG

Tuyên Quang là một tỉnh miền núi phía bắc Việt Nam, vị trí địa lý tử
0
0
0
0
21 29’ đến 22 42’ độ vĩ bắc và 104 50’ đến 105 36’ độ kinh đông; phía bắc giáp
hà Giang; phía nam giáp Phú Thọ; phía đông giáp Cao Bằng, Bắc Cạn và Thái
Nguyên; phía tây giáp Yên Bái. Tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh là 582.002 ha
trong đó 20% là đất nông nghiệp, 73,2% là đất lâm nghiệp (424.374 ha) còn lại
6,8% là các loại đất khác. Toàn bộ thổ nhưỡng Tuyên Quang dễ bị xói mòn,
phàn lớn đất đai không thấm nước, có đất sét và cấu thành granit, có nơi có đá
vôi, đá xít.
Địa hình Tuyên Quang bị chia cắt lớn bởi hệ thống sông ngòi dày đặc, núi
đồi trùng điệp, thung lũng sâu và phân chia thành hai vùng khá rõ nét. Vùng cao
phái bắc rộng 291.497 ha chiếm 50,3% diện tích toàn tỉnh, có độ cao trung bình
là 600m so với mặt nước biển, bao gồm toàn bộ huyện Na Hang, 11 xã thuộc
huyện Chiêm Hóa, hai xã thuộc huyện Hàm Yên, ba xã thuộc huyện Yên Sơn và
32 bản khác không thuộc các xã trên. Cư dân vùng này chủ yếu là đồng bào dân
tộc ít người, dân cư thưa, ngành kinh tế chủ lực là các nguồn lợi từ rừng, trồng
cây lương thực và chăn nuôi đại gia súc, giao thông khó khăn, trình độ mọi mặt
còn thua kém nhiều so với các vùng khác. Phái nam của tỉnh là vùng đồi núi
thấp và các soi bãi rộng màu mỡ cùng các thung lũng lớn như: Thung lũng
Tuyên Quang có sông Lô chảy qua, thung lũng Yên Bình có sông Chảy chảy
qua...Đây cũng là vùng đất giàu tiềm năng kinh tế nhất của tỉnh, giao thông khá
phát triển, cư dân chủ yếu là đồng bào Kinh, Tày...có trình độ mọi mặt khá, mũi
nhọn kinh tế của vùng này là cây lương thực, cây công nghiệp, chăn nuôi và
khai thác khoáng sản (thiếc, kẽm, ăngtimoan...).

Nằm trên vòng cung Ngân Sơn, Tuyên Quang có nhiều sông suối, lớn
nhất là song Lô và sông Gâm. Bắt nguồn từ Vân Nam (Trung Quốc) sau khai
xuyên dọc địa phận Hà Giang, sông Lô cháy qua Tuyên Quang, xuôi về Phú Thọ
hợp với sông Hồng tại Việt Trì, đây là đường thủy duy nhất nối Tuyên Quang
với Hà Giang (phía bắc), với Thủ đô Hà Nội và các tỉnh trung du, đồng bằng
Bắc Bộ. Sông Gâm cũng bắt nguồn từ Trung Quốc, chảy qua Cao Bằng, Hà
Giang rồi đổ vào Na Hang, Chiêm Hóa hợp với sông Lô cách Thị xã Tuyên
Quang 10 km, là đường thủy nối các huyện Na Hang, CHiêm Hóa với tỉnh lỵ.
Các con sông nhỏ như: Sông Năng (Na Hang), sông Phó Đáy (Sơn Dương) cùng
hàng trăm ngòi lạch như: Ngòi Bắc Nhụng, ngòi Cổ Linh, ngòi Chinh, ngòi
Quẵng, ngòi Là, ngòi Sính...tạo thành một mạng lưới dày đặc, đây cũng chính là
nguồn thủy sinh không thể thiếu trong đời sống của nhân dân.Sông ngòi Tuyên
Quang có giá trị kinh tế rất lớn. Nó vừa là một bộ phận quan trọng của hệ thống

7