Page 73 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

tôi ở Tân Trào. Hôm đó Bác mệt lắm, tôi rất lo. Tôi nói: "Hôm nay tôi cũng

thong thả, xin ở lại với Bác đêm nay". Bác mở mắt và hơi gật đầu.
Đêm ấy, tôi nghỉ lại với Bác trên cái lán ở giữa rừng. Lúc nào tỉnh, Bác
chỉ nói chuyện tình hình: "Lúc này thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu,
dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc

lập". Mỗi lúc nhớ ra điều gì, Bác lại dặn. Bác lúc ấy chắc cũng thấy mình yếu
quá, có ý muốn dặn lại công việc. Chỉ có công việc, Bác nói về công tác củng cố
phong trào:" Lúc nào cũng phải chú trọng xây dựng chi bộ, nuôi dưỡng cán bộ,
đảng viên và phần tử trung kiên. Trong chiến tranh du kích, lúc phong trào lên,

ta phải hết sức phát triển, vừa phát triển vừa chú trọng xây dựng căn cứ cho thật
vững chắc, để đề phòng lúc khó khăn mới có chỗ đứng chân được".
Suốt đêm ấy, Bác vẫn lúc tỉnh lúc mê. Hôm sau, tôi viết thư hoả tốc về
Trung ương. Tôi lại tìm hỏi bà con địa phương xem có thứ thuốc men gì không.

Bà con nói gần đây có một ông lang quen trị bệnh sốt nóng. Tôi cho người cưỡi
ngựa đi đón ông thầy về. Ông lang già người Tày xem mạch, sờ trán Bác, rồi đốt
cháy một thứ củ vừa đào trong rừng về, hoà vào cháo loãng đưa bác ăn. Sau đó
Bác tỉnh. Hôm sau, Bác ăn thêm vài lần với cháo loãng nữa, cơn sốt nhẹ dần.

Bác lại gượng dậy tiếp tục làm việc ngay.
Mặc dầu Bác đã chỉ thị viết nhiều thư hoả tốc, tung giao thông đặc biệt đi
các hướng để thúc giục các đại biểu, nhưng vì đường xá trắc trở, liên lạc khó
khăn, nhiều đại biểu đã cố gắng đi cho chóng, mà mãi tới 13, 14 tháng 8 mới lên

tới Tân Trào. Có những đoàn đại biểu 16, 17, 18 mới đến kịp.
Trung ương và Tổng bộ Việt Minh quyết định không thể chờ lâu hơn
được nữa. Ngày 11, 12 tin vô tuyến điện cho biết có hiện tượng nguy ngập tan rã
trong quân đội Nhật.

Ngày 13 tháng 8, có tin Nhật đầu hàng Đồng minh, quân đội Nhật ở các
nơi đã ngừng chiến đấu.
11 giờ đêm 13, Uỷ ban chỉ huy lâm thời Khu giải phóng hạ mệnh lệnh
khởi nghĩa cho nhân dân và bộ đội.

Nửa đêm nhận lệnh, bộ đội và nhân dân reo mừng, sẵn sàng chiến đấu hy
sinh để thực hiện nhiệm vụ lớn. Các đơn vị Giải phóng quân đóng tại Chợ Chu,
Tuyên Quang được lệnh chuyển gấp về tập trung tại Tân Trào.
Ngày 14 tháng 8, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp, Bác vừa dứt cơn sốt,

gượng tới họp, người còn võ vàng, Hội nghị nhận định "Cơ hội rất tốt cho ta
giành quyền độc lập đã tới". Hội nghị quyết định mục đích của cuộc chiến đấu là
giành quyền độc lập hoàn toàn cho đất nước, thành lập chính quyền nhân dân,
thi hành Mười chính sách lớn của Việt Minh, định chính sách ngoại giao đối với

Đồng minh. Để đạt mục đích đó, phải huy động toàn thể nhân dân gồm tất cả
các giới, các đảng phái tham gia phong trào cứu quốc, phải gấp rút vũ trang
nhân dân chống Nhật và mở rộng Giải phóng quân Việt Nam. Hội nghị định ra

73