Page 242 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Cường là Tu Cộc (con hổ), anh Nhân là Tu Lình (con khỉ), lâu ngày các biệt

danh ấy trở nên thường dùng hơn cả tên thật; như anh Tu Hên, tôi đến cơ quan
hai tháng sau mới biết tên anh là Tự, mà biết rồi cũng lại nhớ nhớ quên quên
luôn…

III- THÁC DẪNG

Tích cực vận động mãi, tôi được trở lại Văn phòng Chủ tịch phủ "Ban
kiểm tra 12". Một ngày tháng 10-1949, tôi về với thác Dẫng thân yêu. Mùa lũ đi

qua, dòng thác đã trở lại hiền hoà, ngày hát, đêm ru. Đám nhãn rừng ở bờ bên
kia đã qua mùa trở lên xơ xác, nhưng cuộc sống con người bên này thì đang nẩy
nở rộn ràng.
Cơ quan Kiểm tra 12 lúc bấy giờ rất đàng hoàng. Dù chỉ toàn nhà tre vách

nứa nhưng quy mô và nội dung công việc đã hẳn hoi là một văn phòng của
Chính phủ trung ương. Sáu, bẩy cái nhà quây quanh một vườn rau và sân bóng
ngay bên Thác Dẫng, nhà bếp thấp hơn, gần sông hơn một tí. Đó là chưa kể khu
vực bên anh Tô, ngay phía cuối thác, và bộ phận anh Cù Huy Cận ở sát ngoài

làng. Ngôi nhà to của phòng 3, phòng 4 có một bàn phên rộng và dài khắp gian
nhà, ngày là bàn làm việc, đêm có thể làm chỗ ngủ, đây là nơi họp Hội đồng
Chính phủ và đôi lần họp cả trung ương Đảng hoặc hội nghị nào đấy của trung
ương. Tôi đoán là thế, vì có lần họp ở đấy có nhiều Uỷ viên Trung ương, bí thư

các liên khu, anh Trường Chinh chủ trì. Một lần thấy anh Nguyễn Văn Trân, Bí
thư Hà Nội về họp…Anh Bẩy chuyện trò với anh Trân vui vẻ thân mật, tôi nẩy ý
nghĩ định xin anh Bẩy với anh Trân lấy tôi về Hà Nội. Sau tôi thôi ngay, vì nghĩ
mình bây giờ sốt rét mặt xanh nanh vàng, về Hà Nội sẽ lộ ngay là dân trên rừng

luồn về, chẳng làm ăn gì được trong địch hậu.
Cơ quan lớn, nhiều người, nhiều việc. Từ Bộ Nội vụ về, tôi bổ sung vào
công tác thư ký riêng của Chánh văn phòng cùng với Đỗ, Dụ. Các việc hồ sơ
giấy tờ, nằm trong tay Đỗ vì anh đánh máy giỏi, thạo việc giấy tờ, cần cù cẩn

thân, Dụ và tôi là chân chạy và cũng rất thích hợp. Ít lâu sau Dụ đi học lớp thống
kê, chân chạy còn một mình tôi. Sau nữa thì Đỗ cũng chuyển nốt ra một phòng
hành chính hay nghiên cứu nào đấy, tôi phải ôm cả phần giấy tờ, tuy lúc này ít
hơn vì đã giao bớt phần việc đi các phòng.

Trong liên chi Chính phủ lúc ấy, chi bộ của chúng tôi có lẽ là một trong
những chi bộ mạnh. Đảng viên tương đối đông, trình độ đồng đều, vừa có những
đồng chí già dặn lâu năm vừa có nhiều đảng viên trẻ (số đông có hiểu biết chính
trị và có một trình độ văn hoá nhất định) hăng hái sôi nổi. Chi bộ và các tổ chức

đảng sinh hoạt rất đều, và dần dần càng có nội dung, có chất lượng hơn. Hồi ấy,
chi bộ chúng tôi đã có thể góp ý kiến về chuyên môn, lãnh đạo việc tổ chức và
tiến hành các công tác như: tổ chức học tập của cơ quan, dân vận, tăng gia sản

242