Page 211 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

1
BÁC Ở CHIẾN KHU VIỆT BẮC

TỐNG MINH PHƯƠNG
Nguyên cán bộ Ban Kinh tế-Tài chính Trung ương

Tôi được gần Bác từ năm 1947 đến năm 1950. Tôi làm việc ở bên Kinh tế
tài chính Trung ương là chính, nhưng công tác chủ yếu ở chỗ anh Cả. anh Cả
được Trung ương phân công chịu trách nhiệm chăm lo cho Bác. Thỉnh thoảng
tôi được các anh bảo vệ Bác đến đón sang chỗ Bác để chăm lo thêm việc ăn

uống, sinh hoạt của Bác. Hồi đầu kháng chiến theo Bác lên chiến khu có một
tiểu đội vừa bảo vệ vừa giúp việc, Bác đặt tên cho tiểu đội là: "Trường, Kỳ,
Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi''. Ngoài ra còn có chị Thanh lo việc tiếp
tế, đôi khi nấu ăn cho Bác, sau này ở Văn phòng Trung ương. Hồi đó đi kháng

chiến thật gian khổ, Bác cũng sinh hoạt như anh em. Ở châu Tự Do, Bác cháu
trồng được một vườn sắn. Bác ăn chung với anh em. Anh em ăn như thế nào,
Bác ăn như thế ấy… Bát của Bác ăn cũng như của anh em, đều làm bằng ống tre
cưa. Cuối năm 1947. Pháp nhảy dù xuống Bắc Cạn. Nấu ăn cho Bác lúc này là

anh Lộc, được Bác đặt tên là Đồng, bác sĩ Chánh chăm lo sức khỏe cho Bác,
được Bác đặt tên là Tâm, sau là Viện phó Bệnh viện Việt-Xô.
2
Ở An toàn khu, nhà Bác ở là kiểu nhà sàn, rộng khoảng 6m , Bác ở riêng,
anh em bảo vệ ở xung quanh. Năm 1948, tôi ở rừng về tìm cách để Bác ăn riêng.

Tôi thưa với Bác: Bác già rồi, ăn chậm hơn chúng cháu, chúng cháu ăn riêng tự
nhiên hơn. Bác đồng ý nhưng chỉ có thức ăn là bày riêng còn cơm vẫn nấu
chung. Tuy vậy, Bác vẫn ngồi ăn chung với chúng tôi. Bác nói là ăn chung cho
vui. Lúc đó cũng chẳng có gì bồi dưỡng cho Bác, chủ yếu là chim chóc do các

anh săn bắn được. Anh Lộc nấu ăn cho Bác, thức ăn lúc ấy cũng chỉ có ít thịt
kho với muối. Sau đó tôi xin được mấy cái bát và đến nhà máy kiến thiết xin gỗ,
làm được chiếc khay để dọn cơm riêng cho Bác. Lúc đầu Bác không đồng ý,
Bác bảo: "Tách thế này như quan ấy''. Đối với chị em phụ nữ và các cháu gái

Bác chiều hơn con trai. Lúc đầu còn nấu nồi cơm to, sau tìm gạo ngon nấu nồi
nhỏ cho Bác. Bác thích ăn thanh đạm, vừa phải, không để thừa… Bác không chê
chúng tôi nấu ăn dở bao giờ, mà Bác thường khen món này ngon, món kia ngon.
Thỉnh thoảng tôi tìm gà nấu để Bác ăn, Bác không bao giờ ăn hết, Bác bảo: "lộc

bất tận hưởng'', thường thì Bác để dành thức ăn cho anh em. Sau này biết ý, tôi
ninh nhừ gà lấy nước để Bác uống. Làm con gà to, Bác phê bình là lãng phí. Bác
thích các món ăn đậm đà, dân dã như thịt kho, cá kho. Bác ăn uống rất điều độ,
mỗi bữa hai bát cơm. Trời rét Bác không chịu nằm đệm, chỉ đắp chiếc chăn cũ

1 In trong cuốn Chuyện kể của những người giúp việc Bác Hồ , Sđ d

211