Page 100 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

1
TÂN TRÀO - THỦ ĐÔ CỦA CÁCH MẠNG

HOÀNG ĐẠO THÚY
Nguyên đại biểu Quốc dân Đại hội Tân Trào

Không biết chiến khu đích xác ở đâu, nhưng chiến khu đã thành ra đất hy
vọng của cả một dân tộc. Dựa vào uy thế của chiến khu, khắp thôn quê, thành thị
sống một sức mạnh phi thường, thanh niên con mắt long lanh đi vun vút, phát
truyền đơn, cắm cờ đỏ, diễn thuyết giữa chợ, giết mật thám ở ngay chỗ đông

người. Có lẽ, chỉ còn bọn Nhật mới phải hỏi Việt Minh là ai, chứ trăm thanh
niên, có lẽ tất cả là Việt Minh ráo.
Rồi một độ, chính lúc giặc Nhật hung dữ nhất, chặn phố bắt dân, giam bất
cứ ai, giết người không tang tích, chính lúc ấy, một số người biến mất. Họ đã tập

trung ở những trạm rải rác khắp ngoại thành, cả trong Hà Nội, cả ở ngay trong
một số cơ quan của chính quyền giặc nữa, để ''đi chiến khu''.
Vượt qua nhiều tỉnh, tránh thành thị, bỏ các đường cái, họ đi vòng lên,
vòng xuống, không còn nhận ra được phương hướng nào. Ngày đi mải miết, tối

nghỉ ở những chỗ thật bất ngờ, cơ sở của Đoàn thể thế ra đâu cũng có. Có khi phải
trên đường từ chiều để đến đêm vượt quan lộ. Những lúc này kể cũng hồi hộp, vì ô
tô Nhật cứ nối tiếp nhau rọi sáng trên đường. Một anh tự vệ, gươm lăm lăm trong
tay làm hiệu cho mọi người vượt đường. Đoàn người đi như vậy, ít ai biết nhau,

nhưng ai nấy cùng tin ở giao thông của Đoàn thể, tin ở tự vệ của Đoàn thể.
Giờ đã vào tới Khu Giải phóng, tức là khu ở tỉnh, trong đó Nhật vẫn ở tỉnh
lỵ, ở các phủ huyện, vẫn tưởng là mình thống trị, nhưng kỳ thật, thì vừa mới ra
khỏi phố là đã có trạm gác của Việt Minh rồi.

Đường gay go thêm, những đỉnh đồi nào, đầu đường nào cũng có tự vệ.
Giặc chưa đến nơi đã có hiệu trống hiệu mõ báo trước. Nó có xông đến, cũng chỉ
thấy có vườn không, nhà trống, ra oai thì cũng đến đốt được mấy cái nhà bỏ
không là cùng, mà có lúc lại phải khiêng xác về.

Bây giờ đã đến cái vùng mà giặc Nhật không sao vào nổi. Những người
bao nhiêu năm mong mỏi, hôm nay được trông thấy bóng dáng đồng chí Giải
phóng quân. Chưa biết các bộ đội lớn mà thấy nói đóng ở vùng Ba Bể như thế
nào, nhưng được gặp trung đội Nam tiến này thì ai nấy hăng hái, tưởng chừng đi

bao nhiêu cây số, đi suốt mấy ngày đêm nữa cũng được.
Rồi không thấy đường đi đâu nữa, cứ cắm cổ theo đồng chí giao thông
vạch những bãi lau rậm rạp đi theo hàng mấy cây số lòng suối. Có lúc nghỉ chân

In trong cuôn Bác Hồ ở Tân trào, Sđd.
1

100