Page 739 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 739
740 Từ điển Tuyên Quang
chuyện cổ tích, ngụ ngôn hoặc múa rồng, kết hợp hát văn, múa
những nhân vật lịch sử. Trước đây dân gian. Kỹ thuật múa điêu
trong các bản người Tày còn có trò luyện, bước đi mềm mại, uyển
chơi “Mơi nàng Cuôi” (Mời nàng chuyển, động tác nhuần nhuyễn,
Trăng) kèm theo hát đồng dao của lời ca cô đúc hòa nhịp trống của
thiếu niên, nhi đồng, cũng là một cung văn. Nghi thức rước mẫu
kiểu rước đèn Trung thu, nhưng thu hút mọi người từ già, trẻ, gái,
quy mô nhỏ hơn. Cho đến nay, trò trai đến du khách thập phương
chơi rước đèn trung thu vẫn được theo tống giá, tỏ lòng thành tín.
duy trì và phát triển ở khắp nơi.
Tục chui qua kiệu Mẫu vẫn
1769. RƯỚC MẪU được lưu truyền, gìn giữ với niềm
Tín ngưỡng có từ lâu đời của tin Thánh Mẫu ban cho sức khỏe,
người Việt và cũng là tín ngưỡng ấm no, hạnh phúc, trai gái yêu
phổ biến trong cộng đồng người nhau sẽ nên duyên vợ chồng.
Kinh ở Tuyên Quang. Lễ rước 1770. RƯỢU CẨM
mẫu được tổ chức vào trung tuần Một trong những loại rượu
tháng 2 âm lịch hằng năm tại thơm ngon ở các tỉnh miền núi
thành phố Tuyên Quang, gắn với phía Bắc và đặc biệt là ở Tuyên
truyền thuyết về hai nàng công Quang; được làm từ gạo nếp cẩm.
chúa con Vua Hùng. Theo tục xưa, Giống lúa nếp cẩm là đặc sản lâu
kiệu Mẫu bắt đầu rước từ đền Ỷ đời ở Tuyên Quang. Chọn gạo nếp
La ra đền Hạ, từ đền Thượng qua cẩm để làm rượu có màu đen, hạt
sông Lô về đền Hạ cùng hợp tế. mảy, màu sắc tự nhiên. Không
Các nghi thức phải tuân thủ theo dùng gạo mới, mà dùng gạo sau
tín ngưỡng thờ Mẫu cổ, mâm cúng vụ gặt khoảng 3 tháng. Men rượu
đủ 5 màu chính: xanh, trắng, được làm từ nhiều loại thảo dược,
vàng, đỏ, đen. Kiệu rước Mẫu được giã thành bột mịn.
phải là kiệu Long Đình có ba kệ,
cùng với các vật dụng được trang Gạo nếp sau khi ngâm, đồ chín
trí bằng giấy trang kim như nón thành xôi, dỡ ra, trải đều trên mặt
ba tầm, khay đựng trầu, gương, nong, để đến khi xôi còn ấm thì rắc
lược. Khiêng kiệu là những nam men. Chia men thành 2 phần, một
thanh, nữ tú, lễ phục chỉnh tề. phần rắc đều mặt trước bảo đảm
Đoàn rước có kèm theo múa lân, men phủ kín bề mặt xôi, sau đó lật
