Page 581 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 581

582                               Từ điển Tuyên Quang


                   múa tay cầm chuông, lúc đi xuôi,            mái  lảng  tránh,  chim  trống  xòe

                   lúc đi ngược vòng tròn quanh đàn            rộng  đôi  cánh  vây  lấy  chim  mái.
                   cúng 15 lượt theo sự chỉ huy của            Đến lúc này chim mái nằm xuống,

                   thầy cúng để diễn tả hành động              dang chân xòe cánh khêu gợi, v.v..
                   tìm  bắt  ba  ba  đem  về  chế  biến        Những  hành  động  của  đôi  chim
                   món  ăn  dâng  lên  Bàn  Vương,             gâu đã hình thành điệu múa của

                   thần thánh và tổ tiên. Người múa            người Cao Lan cầu mong sự sinh
                   bước  theo  nhịp  trống,  thanh  la.        sôi, phát triển, đậm chất trữ tình

                   Trong điệu múa, không ai được đi            pha ý nghĩa phồn thực.
                   sai theo lối thầy cúng đã đi, nếu
                   có  lỡ  làm  đổ  kiếm,  đao,  hoặc  đi         1362. MÚA GẬY SINH TIỀN

                   sai, thầy cúng sẽ bắt làm lại cho              (cg.  điệu  múa  gậy  tiền),  điệu
                   đến khi đúng.                               múa  truyền  thống  được  lưu
                                                               truyền lâu đời của dân tộc Mông.
                     1361.  MÚA  CHIM  CU  XUỐNG              Cây  gậy  làm  từ  trúc,  tre  được
                   RUỘNG                                       sử dụng làm nhạc cụ trong điệu

                     (cg.  múa  chim  gâu),  điệu  múa         múa; gậy có đường kính khoảng

                   trong  lễ  hội  của  nhóm  Cao  Lan,        5-7 cm, dài 1-1,2 m; chia thành 4
                   dân tộc Sán Chay được tổ chức theo          khấu, 3 khấu được đục lỗ ở giữa để

                   từng mùa vụ phù hợp với từng địa            xâu đồng xu vào (mỗi khấu đục lỗ
                   phương; thông thường sẽ mổ lợn,             có 4 dãy, mỗi dãy có 4-6 đồng xu,
                   thổi xôi ngũ sắc kèm theo ba bó mạ          khấu ở khúc thứ 2 không đục lỗ

                   hoặc một đấu lúa giống để tế thần           để người múa cầm khi biểu diễn.
                   tại đình làng cầu cho mưa thuận,            Ở hai đầu chiếc gậy dùng chỉ màu

                   gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng         xanh, đỏ, tím, vàng buộc túm lại
                   sung túc. Điệu múa mô phỏng các             để trang trí. Điệu múa thường có
                   động  tác  cày  bừa,  cuốc  xới,  phát      từ 4 đến 8 người cả nam và nữ,

                   nương, tra hạt, gặt hái, sàng sảy...        hoặc chỉ có nam hoặc nữ múa đôi,
                   của người dân do thầy mo xuống              biểu diễn các động tác lên xuống,

                   biểu diễn đầu tiên. Điệu múa này,           xoay người.
                   thường mượn cảnh một đôi trai gái
                   biểu tượng cho đôi chim gâu, khi               1363. MÚA KHÈN

                   chim  mái  sà  xuống  ruộng  nhặt              Điệu  múa  đặc  trưng  của  dân
                   những hạt thóc rơi, chim trống bay          tộc  Mông.  Động  tác  múa  khèn

                   lượn vài vòng rồi sà xuống; chim            của  người  Mông  rất  phong  phú
   576   577   578   579   580   581   582   583   584   585   586