Page 112 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 112
Từ điển Tuyên Quang 113
Địa bàn tổng Cảm Ân hiện nay 227. CÁN BÔNG
thuộc tỉnh Yên Bái. Khâu đầu tiên trong quá trình
225. CẢM NHÂN chế biến nguyên liệu để dệt vải
của đồng bào các dân tộc. Cán
Tổng thuộc huyện Yên Bình, bông nhằm tách bông ra khỏi hạt.
tỉnh Tuyên Quang vào đầu thế
kỷ XX, gồm 4 xã: Cảm Nhân (có 5 Dụng cụ cán bông tự chế gồm
thôn: Làng Lành, Làng Lai, Làng hai thanh gỗ cao khoảng 45 cm
Dẫy, Làng Tạn, Làng Lùng và được ghép lại với nhau bởi một
động Ngòi Phiến); Bình Hanh (có thanh gỗ ngang phía dưới làm đế
4 thôn: Làng Xuân, Làng Bình, Cà và hai thanh gỗ tròn đóng sát liền
Lồ, Xuân Lai và động Ngòi Hanh); nhau. Phía ngoài của hai thanh
Mỹ Gia (có 3 thôn: Đồng Cán, gỗ tròn có rãnh xoắn, khi quay
Đồng Kè, Làng Đá); Tích Cốc (có các rãnh xoắn sẽ làm cho hai trục
các thôn: Làng Giang, Làng Giọc, quay ngược chiều nhau. Đầu kia
Khuôn Chính, Thác Vàng và các của một thanh tròn gọi là trục
động: Khuôn Chính, Ngòi Quân). quay được lắp với một thanh gỗ
Địa bàn tổng Cảm Nhân hiện có góc vuông làm tay quay.
nay thuộc tỉnh Yên Bái. Trước khi cán, bông phải được
phơi thật khô để khi cán không bị
226. CẢM XÚC TÂN TRÀO bết dính vào cán. Khi vận hành,
Bài hát do nhạc sĩ Nguyễn cho bông vào giữa hai trục và
Trọng Loan sáng tác. Nguyễn tay kia quay cho bông chạy qua
Trọng Loan (1923-2011), quê phần giữa của hai trục quay, hạt
quán: Gia Lâm, Hà Nội, là nhạc bông sẽ được tách ra phía người
sĩ quân đội; ông viết nhiều về ngồi quay, phần bông tách ra sau
người lính và lịch sử. Năm 1994, cán bông.
nhận lời mời của tỉnh Tuyên
Quang, ông lên giúp trại sáng tác Sau khi tách, chọn những hạt
âm nhạc của tỉnh. Khi đến thăm bông chắc mẩy để làm giống,
Tân Trào, bâng khuâng, xúc động phần còn lại cất đi để nhồi quả
trước Tân Trào xưa và nay, ngay còn sử dụng trong Lễ hội Lồng
khi về Hà Nội, ông đã sáng tác ca Tông (cg. Lồng Tồng), hoặc sao
khúc Cảm xúc Tân Trào với giai nóng bọc lên đầu dùng để chữa
điệu đậm nét dân ca dân tộc Tày. bệnh đau đầu.
