Page 1053 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 1053
1054 Từ điển Tuyên Quang
2473. XÔI CHIM 2475. XÔI NGŨ SẮC
Món ăn phổ biến ở Tuyên Quang. Món ăn của người Tày ở các
Cách làm: gạo nếp ngâm nước huyện Chiêm Hóa, Na Hang,
khoảng 8 tiếng, đổ ra rá cho ráo Lâm Bình thường được làm trong
nước, xóc đều gạo với một chút muối các dịp lễ Tết, hội hè... có 5 màu
trắng rồi cho vào chõ đồ. Chim bồ sắc đặc trưng trắng, đỏ, xanh, tím
câu làm sạch lông, bỏ đầu và chân, đen, vàng. Trắng là màu nguyên
băm nhuyễn, ướp gia vị. Hành khô của gạo, các màu còn lại được tạo
thái mỏng, phi mỡ cho thơm rồi cho nên bằng cách ngâm gạo với nước
thịt chim vào xào to lửa. Khi xôi của các loại lá và củ cây rừng. Xôi
chín khoảng 90% thì cho mỡ đã phi màu đỏ và màu tím đen, lấy từ lá
hành vào trộn đều với xôi. Có thể cây cơm đỏ, cơm đen, lá và thân
trộn thịt chim với xôi để ăn lẫn hoặc cây đun lấy nước để ngâm gạo.
ăn kèm cùng nhau tùy thích. Sau 5-6 tiếng, vớt gạo ra, khi đồ
chín xôi sẽ có màu đỏ hoặc tím.
2474. XÔI NGÔ Xôi có màu vàng từ nghệ, lấy 2-3
Món ăn dân dã được làm bằng củ nghệ tươi mài trên duôi của
gạo nếp và ngô. Công đoạn đầu dây song (đoạn sát với thân cây)
tiên là ngâm gạo nếp qua đêm cho nhỏ mịn hoặc giã vắt lấy nước
cho mềm. Sau đó bẻ ngô nếp bánh rồi trộn đều với gạo đã ngâm. Xôi
tẻ, tách lấy hạt, rửa sạch. Chỉ cần có màu xanh từ lá gừng, lấy một
trộn đều ngô với gạo theo tỷ lệ nắm lá gừng tươi, giã nhỏ vắt lấy
50/50 hoặc nhiều gạo, ít ngô (nếu nước cốt. Khi đồ gần chín xôi, cho
ngô nhiều hơn món xôi sẽ rời rạc, nước cốt lá gừng vào rồi trộn đều,
không ngon). Cũng có thể lấy dao đậy vung kín đồ tiếp chừng nửa
mỏng thái dọc theo bắp ngô để tạo tiếng, xôi chín có màu xanh lá
ra những mảnh ngô nhỏ, rồi trộn cây, thơm dậy mùi gừng. Chõ xôi
với gạo để món xôi mềm hơn. Sau thường làm bằng thân cây cọ hoặc
đó, cho nguyên liệu vào chõ để đồ. gỗ thơm được gọt đẽo và để thủng
Món xôi ngô chín sẽ có vị ngọt của hai đầu, đầu trên có nắp đậy, đầu
ngô hòa quyện với độ dẻo của gạo dưới lót bằng phên nứa. Có nhiều
nếp. Có thể ăn xôi ngô cùng với cách đồ xôi ngũ sắc. Có thể cho lần
ruốc thịt gà hoặc thịt lợn, hay đơn lượt gạo đã ngâm các màu đỏ, tím
giản chỉ nắm xôi bằng lá chuối ăn đen, vàng, trắng vào chõ, gạo màu
không cũng rất ngon. xanh để trên cùng, khi gần chín
