Page 1052 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 1052

Từ điển Tuyên Quang                                       1053




                   Lao động, Thương binh và Xã hội             tháng. Phần lớn diện tích là đồi

                   (1955-1959);  Phó  Chủ  tịch  Quốc          núi (chiếm 90% diện tích đất tự
                   hội khóa II, III, IV, V, VI, VII; Tổng      nhiên), mưa phân bố chủ yếu ở
                   Thư ký Đảng Xã hội từ năm 1956              địa hình cao và có độ dốc lớn, gây

                   đến khi Đảng Xã hội giải tán vào            ra  hiện  tượng  bào  mòn  lớp  đất
                   năm  1988.  Ông  được  truy  tặng           mặt vào mùa mưa. Một số nơi sử
                   Huân chương Sao Vàng.                       dụng đất không hợp lý làm cho

                                                               quá trình xói mòn, rửa trôi, diễn
                     2470. XÓC NHẠC
                                                               ra  mạnh,  bóc  đi  một  lượng  đất
                     Nhạc cụ dân tộc Tày, dùng một             mặt khá lớn làm giảm nhanh độ

                   sợi  dây  vải  xuyên  các  đồng  tiền       phì  nhiêu  của  đất.  Để  hạn  chế
                   hoặc  các  lắc  đồng  nhỏ  với  nhau,       quá trình xói mòn và rửa trôi cần
                   buộc thành một vòng tròn, khi biểu          làm  ruộng  bậc  thang  để  ngăn

                   diễn nhạc cụ sẽ phát ra âm thanh.           chặn xói mòn, kéo dài thời gian

                     Xóc nhạc được dùng trong hát              giữ  ẩm  trong  mùa  khô.  Trồng

                   Then,  dùng  đệm  riêng  cho  hát           cây theo đường đồng mức, trồng
                   Then hoặc trong Đại lễ Then, có             cây trên đỉnh đồi, trồng băng cây

                   thể dùng 4-5 bộ xóc nhạc hòa một            phân xanh, trồng xen, trồng gối
                   lúc với đàn tính và hát.                    các loại cây, trồng các cây bộ đậu
                                                               làm phân xanh để tăng chất hữu
                     2471. XÓI MÒN VÀ RỬA TRÔI                 cơ cho đất...

                     Quá trình xói mòn làm mất đi
                   một phần đất đá trên bề mặt dẫn                2472. XÓM XÁ
                   tới sự hạ thấp địa hình; rửa trôi              Xã cũ. Đầu thế kỷ XIX, là xã

                   di chuyển của một số chất màu               Chòm  Xá,  thuộc  tổng  Cổ  Linh,
                   ở lớp đất mặt, do nước mưa chảy             châu Đại Man, phủ Yên Bình, xứ
                   tràn  theo  các  dòng  chảy  hoặc           Tuyên  Quang.  Cuối  thế  kỷ  XIX,

                   ngấm  xuống  các  lớp  đất  sâu.            xã Xóm Xá thuộc tổng Cổ Linh,
                   Xói  mòn  và  rửa  trôi  chịu  ảnh          châu  Chiêm  Hoá,  tỉnh  Tuyên

                   hưởng mạnh của độ dốc địa hình,             Quang. Đầu thế kỷ XX, xã Xóm
                   lượng mưa và cường độ mưa, độ               Xá  đổi  tên  là  Tiến  Sứ  (thường
                   che  phủ  của  thảm  thực  vật  và          gọi là Tiến Sứ động). Năm 1945,

                   chế  độ  canh  tác.  Tuyên  Quang           sáp nhập với xã Khai Quán, động
                   có  lượng  mưa  lớn  và  phân  bố           Lũng Quan thành xã Trung Trực,

                   không đều, tập trung vào một số             tổng Cổ Linh, châu Khánh Thiện.
   1047   1048   1049   1050   1051   1052   1053   1054   1055   1056   1057