Page 197 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám
P. 197
hào vì đã được góp phần của mình vào sự nghiệp đấu tranh cho Độc lập và Tự
do của Tổ quốc Việt Nam yêu quý.
Tháng 10-1947, quân Pháp nhảy dù xuống thị xã Bắc Cạn (7-10-1947) vài
ngày sau, giặc Pháp mở một mũi tiến công vào khu vục trường đóng. Thế là
trường vừa khai giảng xong đã phải sơ tán vào trong rừng. Trong hoàn cảnh đó,
Giáo sư đã được đồng bào dân tộc Tày nhường nơi ăn, chốn ở và chỉ dẫn cách
tránh địch an toàn. Giáo sư có nhắc đến một chi tiết: Một lần, bọn giặc lùng sục
vào nhiều khu vực trường đóng chúng đốt nhà ở của giáo sư Tôn Thất Tùng,
chúng phá nhà ở của Giáo sư Hồ Đắc Di, chúng gọi loa - gọi đúng tên bác sỹ Hồ
Đắc Di, bác sĩ Tôn Thất Tùng kêu gọi các anh trở lại làm việc với Chính phủ
Pháp. Được nhân dân địa phương bảo vệ, giữ bí mật nên bọn chúng đã không
phát hiện ra chỗ các anh đang cùng gia đình ẩn náu. Do đó, sự việc này đã để lại
trong tâm trí của các anh một kỷ niệm sâu sắc về tấm lòng yêu thương cao cả
của người dân Chiêm Hoá.
Giáo sư Hồ Đắc Di kết luận: Đi kháng chiến, đó là tiếng gọi của lương
tâm, đồng thời cũng là hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh:
1
"chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu làm nô lệ" . Và, đi kháng
chiến đó là đi con đường dài hàng nghìn cây số, kháng chiến trên ba nghìn ngày
không nghỉ, kháng chiến tám, chín năm cho đến ngày miền Bắc giải phóng Đi
được, làm được như vậy là vì có tấm lòng ưu ái của nhân dân, đặc biệt là nhân
dân Chiêm Hoá.
...Chiêm Hoá còn đánh dấu một cái mốc quan trọng trong đời sống của
anh Phan Anh. Đó là trong khi anh Phan Anh đang dự một Hội nghị Trung ương
về tài chính tháng 4 năm 1954 ở một làng trên khu Quẵng thì anh nhận được
điện của Bác Hồ gọi về Sơn Dương để lên đường đi hội nghị Giơnevơ.
Tất nhiên, sau Giơnevơ anh Phan Anh về thẳng Hà Nội. Và, những năm
sau khi hoà bình được lập lại ở miền Bắc, anh Phan Anh đã cùng tôi nhiều lần
trở lại Chiêm Hoá và được các đồng chí trong huyện uỷ và uỷ ban cũng như bà
con ở Quẵng tiếp đón ân cần.
Tóm lại, lịch sử Chiêm Hoá đối với chúng tôi không thể tách rời với lịch
sử của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và sự nghiệp của cả đời tôi.
Chiêm Hoá không thể tách rời được lịch sử kháng chiến và đời sống của
những chiến sỹ đã phục vụ trên mảnh đất này.
1 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.4, tr.480.
197
