Page 192 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám
P. 192
1
CHIÊM HOÁ TRONG LÒNG NGƯỜI TRÍ THỨC HÀ NỘI
HỒNG CHỈNH
Phu nhân Cụ Phan Anh
Nguyên Bộ trưởng Bộ Kinh tế
trong kháng chiến chống Pháp
Đầu năm 1947, Hồ Chủ tịch và Chính phủ lên huyện Sơn Dương (lúc bấy
giờ đặt tên là châu Tự Do làm khu an toàn (ATK). Văn phòng các bộ và Văn
phòng Chủ tịch phủ đều đóng ở đó. Có thể coi châu Tự Do là Thủ đô thứ nhất từ
1947 đến 1950.
Sau chiến dịch Thu - Đông và những chiến thắng của ta đến năm 1950,
quân Pháp dồn toàn lực mưu đồ mở rộng phạm vi hành quân của chúng. Khu an
toàn cần được di chuyển sâu lên phía Bắc. Các cơ quan đầu não của kháng chiến
đã chuyển lên huyện Chiêm Hoá, đúng vào thời kỳ lực lượng kháng chiến đã
phát triển lên một giai đoạn mới chuẩn bị thế tiến công. Ở Chiêm Hoá đi đôi với
những chiến thắng dồn dập bắt đầu từ năm 1950 đã diễn ra những sự kiện lịch
sử rất quan trọng, đánh dấu những bước tiến mới về chính trị, về kinh tế và văn
hoá xã hội.
Có thể nói rằng: trong thời gian đó, Chiêm Hoá đã trở thành Thủ đô thứ
hai của nước ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Về chính trị: Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ hai (Đại hội Đảng trong
nước lần đầu tiên) năm 1951, Đại hội thống nhất Liên Việt-Việt Minh năm
1951, Đại hội chiến sỹ thi đua toàn quốc lần thứ nhất đã được tổ chức trong một
làng trên tả ngạn sông Lô đánh dấu một bước nhảy vọt của kháng chiến. Những
dịp đó, đã để lại trong tâm khảm anh Phan Anh lúc bấy giờ giữ chức Bộ trưởng
Bộ Công thương và Uỷ viên Trung ương của Mặt trận những trang ký ức sâu sắc
nhất trong đời chính trị của anh, có tác dụng quyết định những bước đường đi
sau này, theo gót Bác Hồ. Xin kể lại một ví dụ:
Đại hội Liên Việt-Việt Minh đánh dấu một bước tiến lớn trong khối đại
đoàn kết dân tộc. Đối với người trí thức lúc đó, ngoài Đảng Lao động, còn có
Đảng Xã hội và Đảng Dân chủ, ngoài ra cũng còn có nhiều người không thuộc
đảng phái nào, anh Phan Anh là một trong những người không có đảng phái .
Trong dịp này, anh X. khuyên anh Phan Anh nên vào một đảng phái hoặc đứng
ra lập thêm một Đảng gọi là Đảng trí thức tiến bộ, có anh trong Đảng xã hội đã
ngỏ ý muốn kết nạp anh Phan Anh. Cũng vào dịp này, anh Phạm Văn Đồng và
1 Bản viết tay, ghi theo lời kể của ông Phan Anh, ngày 19-3-1990, lưu tại Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Tuyên Quang.
192
