Page 688 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 688
688 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
hình thành một lớp người lao động mới, cho thương nhân, phục vụ việc đúc tiền,
làm chủ khoa học - kỹ thuật và quản lý, đúc súng đạn, làm đồ trang sức và các vật
1
tiếp cận kinh tế thị trường. dụng hằng ngày của nhân dân . Thương
Tỉnh uỷ và Ủy ban nhân dân tỉnh đã nhân Đàng Ngoài còn lén lút chở đồng vào
đề ra phương hướng, mục tiêu cụ thể, bán cho Đàng Trong, v.v.. Mặc dù phương
nhằm phát triển công nghiệp với nhịp độ thức khai thác còn nhiều hạn chế, song do
cao; nâng cao chất lượng công tác, xúc tiến cách thức tổ chức và khai thác phù hợp,
kêu gọi đầu tư, xây dựng môi trường đầu chặt chẽ, nên cũng mang lại hiệu quả.
tư thuận lợi, thu hút các nguồn vốn với Dưới thời Lê - Trịnh (thế kỷ XVII -
những dự án có quy mô ngày càng lớn, tạo XVIII), khai thác hầm mỏ đã trở thành một
bước phát triển đột phá trong công nghiệp bộ phận quan trọng của nền kinh tế phong
kiến. Do tính chất của công việc, ở khu vực
cũng như trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế miền núi phía Bắc nói chung, ở các mỏ kim
của địa phương.
loại ở Tuyên Quang nói riêng, đặc biệt là ở
II- CÔNG NGHIỆP TUYÊN QUaNG QUa CÁC các mỏ đồng có quy mô lớn, đã hình thành
THỜI KỲ một phương thức sản xuất tập trung do
các chủ tư nhân thuê mướn thợ, nhưng
1. Thời kỳ trước năm 1945 được tổ chức khá chặt chẽ, mang lại nguồn
Tuyên Quang vốn là nơi có nhiều loại thu đáng kể cho Nhà nước phong kiến.
khoáng sản, nhưng phần lớn có quy mô Khi Pháp đánh chiếm Việt Nam, rừng
nhỏ và điều kiện khai thác khó khăn. Dưới và khoáng sản ở Tuyên Quang là hai thế
thời phong kiến, Nhà nước cũng khai thác mạnh đã được Pháp tập trung khai thác,
các mỏ kim loại ở Tuyên Quang, điển hình vơ vét. Như vậy, về bản chất của nền công
nhất là mỏ đồng Tụ Long. Sách Đại Việt sử nghiệp thuộc địa, “sản xuất công nghiệp
ở thuộc địa chỉ được giới hạn trong việc
ký toàn thư và Cương mục có chép, cùng với cung cấp cho chính quốc nguyên liệu, hay
việc khai thác mỏ đồng ở Tụ Long (Tuyên những vật phẩm gì mà nước Pháp không
Quang), mỏ Tống Tinh, Vụ Nông, Sảng có. Công nghiệp nếu cần khuyến khích thì
Mộc, Liêm Tuyền (Thái Nguyên), Hoài cũng chỉ nhằm bổ sung cho công nghiệp
Viễn (Lạng Sơn), vào thế kỷ XVII - XVIII, chính quốc, chứ không được ảnh hưởng
Nhà nước còn tiến hành khai thác các mỏ đến công nghiệp của chính quốc” . Với
2
vàng, bạc, thiếc, kẽm... khác, như: mỏ bạc nguyên tắc nêu trên, khi đánh chiếm Việt
ở Nam Xưởng, Long Sinh (Hà Giang), mỏ Nam, khai mỏ là ngành được tư bản Pháp
vàng ở Kim Mã, Tam Lọng (Thái Nguyên), quan tâm, vì ngành này nhanh chóng thu
mỏ kẽm ở Côn Minh (Thái Nguyên), mỏ được nhiều lợi nhuận .
3
thiếc ở Vụ Nông (Thái Nguyên),... Kim Theo ghi chép của một số học giả người
loại thu được trở thành một nguồn lợi Pháp, số giấy phép thăm dò khai thác mỏ
1. Xem Trương Hữu Quýnh (Chủ biên): Đại cương lịch sử Việt Nam, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2001,
t.I, tr.370.
2. Đinh Xuân Lâm (Chủ biên): Đại cương lịch sử Việt Nam, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2002, t.II, tr.118.
3. H. Paulin: L’outillage économique des colonies francaises (Thiết bị kinh tế tại các thuộc địa của Pháp),
Pari, 1913, tr.171-172 (dẫn theo: Đại cương lịch sử Việt Nam, Sđd, t.II, tr.118).
