Page 1429 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU

Phêìn thûá baãy: LÛÚÅC CHÑ THAÂNH PHÖË TUYÏN QUANG... 1429

- Xã Tam Đa: 1.476 hộ, 5.565 người Nguyên), Sơn Dương, Yên Sơn (Tuyên
(Kinh: 5.349, Tày: 27, Thái: 3, Mường: 2, Quang) và lấy thôn Khuôn Trạn, xã Lương
Hoa: 24, Nùng: 1, Mông: 14, Dao: 8, Ê Đê: 1, Thiện, huyện Sơn Dương để xây dựng căn
Sán Chay: 132, Sán Dìu: 2, Thổ: 1, Giáy: 1). cứ. Sau hơn 2 năm liên tục xây dựng, tăng
- Xã Sầm Dương: 459 hộ, 1.645 người cường cán bộ lãnh đạo, đến cuối năm 1943,

(Kinh: 1.620, Tày: 11, Mường: 1, Hoa: 6, các cơ sở Việt Minh đã nối liền một dải
Nùng: 2, Gia Rai: 1, Sán Chay: 4). cánh cung: Trúc Khê, Phượng Liễn, Lũng
- Xã Lâm Xuyên: 573 hộ, 2.452 người Tẩu, Khuổi Kịch, Ngòi Nho, Khuôn Đào,
(Kinh: 2.416, Tày: 19, Thái: 2, Mường: 1, Ao Búc... Các cơ sở được tổ chức vững
Hoa: 3, Nùng: 1, Dao: 1, Gia Rai: 1, Ê Đê: 1, chắc, có hệ thống trong các vùng đồng bào
Ba Na: 3, Sán Chay: 3, Giáy: 1). dân tộc Dao, Tày, Nùng,...
Ngày 25-2-1944, Trung đội Cứu quốc
IV- LỊCH SỬ quân III được thành lập ở Khuổi Kịch
1
1. Trong suốt lịch sử hình thành và (Tân Trào) góp phần thúc đẩy phong trào
phát triển, nhân dân các dân tộc Sơn của huyện, chuẩn bị vũ trang, tiến tới tổng

Dương luôn sát cánh cùng nhân dân cả khởi nghĩa giành chính quyền.
nước chiến đấu chống giặc ngoại xâm, Dưới sự lãnh đạo của phân khu
đấu tranh chống áp bức, bóc lột. Từ năm Nguyễn Huệ, đến giữa năm 1944, phong
1884, Sơn Dương bị đặt dưới ách đô hộ trào cách mạng ở địa phương đã có bước
của thực dân Pháp, huyện lỵ đặt tại Thiện tiến mới. Tại các thôn Khuôn Trạn, Khuổi
Kế. Ở thượng huyện, chúng lập ra đồn Kịch, Khuôn Đào, Ao Búc, Thanh La,

điền Đăng Châu để khống chế đường Khuôn Trút..., toàn dân đều tham gia Việt
Tuyên Quang - Thái Nguyên, kiểm soát Minh. Mọi việc trong thôn xóm đều do
vùng trung huyện và con đường Đăng Việt Minh giải quyết.
Châu - Vĩnh Yên; vùng hạ huyện và Ngày 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp.
đường thuỷ sông Lô bị khống chế bởi đồn Đêm 10-3-1945, dưới sự lãnh đạo của đồng

điền Roayđơba. chí Tạ Xuân Thu, cuộc khởi nghĩa giành
Cuối thế kỷ XIX, nhân dân Sơn Dương chính quyền tại xã Thanh La đã toàn
đã đứng trong hàng ngũ nghĩa quân Lưu thắng. Cùng ngày, lực lượng tự vệ xã Hợp
Vĩnh Phúc, Hoàng Hoa Thám. Những Thành và xã Kháng Nhật đã phối hợp với
năm 20 của thế kỷ XX, nhân dân các xã bộ phận Cứu quốc quân đang hoạt động ở
Lâm Xuyên, Hào Phú, Hồng Lạc, Tân Đại Từ, phục kích toán quân Pháp bị Nhật
Trào... liên tục nổi dậy chống lại các hành đánh chạy từ Thái Nguyên sang Tuyên
động lấn chiếm ruộng đất và chế độ bóc Quang tại đèo Khế, tiêu diệt một số tên,

lột dã man của thực dân Pháp và tay sai. thu 30 súng.
Năm 1941, một bộ phận của Cứu quốc Đêm 12-3-1945, quân ta bao vây đồn
quân do đồng chí Nguyễn Cao Đàm chỉ Đăng Châu, sau 3 ngày chiến đấu, ta đã
huy đã đến vùng xung quanh núi Hồng giành thắng lợi. Ngày 16-3-1945, một cuộc
thuộc 4 huyện Đại Từ, Định Hoá (Thái míttinh lớn được tổ chức tại đình Thanh

1. Đơn vị Cứu quốc quân thành lập tại Sơn Dương là đệ tam, còn đơn vị thành lập ở Tràng Xá (Võ
Nhai) là đệ nhị, đơn vị thành lập tại Bắc Sơn là đệ nhất Cứu quốc quân.