Page 375 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 375
376 Từ điển Tuyên Quang
Nhà nghiên cứu Lâm Tuyền đầu mang tính ngâm ngợi chậm
Khách (tức nhà văn Lan Khai) rãi trong phạm vi khuôn nhịp,
đã diễn giải nguồn gốc và đặc sau chuyển hát nhanh, thường
điểm của loại dân ca này trong thấy ở những bài hát về tình yêu
công trình “Gió núi trăng ngàn” đôi lứa.
trên báo Đông Pháp năm 1934: Đối với dân tộc Tày, hát đối đáp
““Cọi” là hát đúm với con gái, hơn là hình thức của hát sli - lượn;
kém là ở chỗ tự mình có thể đặt từng đôi trai gái hoặc bè trai bè
ra các câu hát để giãi bày tâm sự, gái thường hát đối đáp với nhau
hay là đi ‘‘sáo’’ của người khác để bày tỏ tình cảm của mình; tùy
mà thôi. Bởi vậy, những khi đầu theo nội dung đối đáp mà giai
non hái củi, cuối rừng đào măng, điệu biến tấu có sức biểu cảm
chân đồi chăn trâu, bên đường cắt riêng. Đối với dân tộc Mông, hát
cỏ, hay những khi gặt hái mùa đối đáp gồm những sáng tác ngẫu
màng, khi có hội hè đình đám, hứng, hoặc vận dụng những câu
hay bất cứ một cuộc tụ họp nào hát có sẵn.
có cả trai lẫn gái, là có một cuộc
hát ‘‘cọi’’ nổi lên, thâu đêm suốt 882. HÁT ĐỒNG DAO
sáng hay từ sớm tới chiều. Đó là Đồng dao là thơ ca dân gian
những dịp rất tốt cho thanh niên truyền miệng của trẻ em Việt
dân tộc thi tài khoe sắc, kén lựa Nam, thường gặp nhất là các
ý trung nhân, thực hành những bài đồng dao gắn liền với các trò
điều ước mộng”. chơi trẻ em. Cũng như ở các địa
phương khác, trẻ em ở Tuyên
881. HÁT ĐỐI ĐÁP
Quang rất thích hát đồng dao.
Lối hát phổ biến ở khá nhiều Mỗi dân tộc đều có những bài
dân tộc ở Tuyên Quang. Hát đối đồng dao riêng. Ở những khu
đáp nói về thành quả lao động, vực thành thị, các bài đồng dao
ngợi ca phong cảnh quê hương, cũng giống như đồng dao ở các
tình cảm đôi lứa, thường có nhịp tỉnh đồng bằng như: Chi chi
điệu. Người hát vừa phải tuân chành chành, nu na nu nống,
theo các bài hát và nhịp điệu, dung dăng dung dẻ v.v.. Trẻ em
vừa phải hiểu biết, nhanh trí, dân tộc Tày có bài Mời nàng
sáng tạo ý và lời cho phù hợp với Cuôi. Trước khi hát, các em dùng
khung cảnh ca hát. Một số bài mở đòn gánh xiên qua một chiếc sọt
