Page 322 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám
P. 322
Thất Tùng và bác sỹ Hoàng Đình Cầu giảng cho chúng tôi một số bài về phẫu
thuật chiến trường. Đoàn phẫu thuật của bác sỹ Nguyễn Hữu đóng ở Kim Lũ.
Một đoàn phẫu thuật khác ở Văn Điển có các bác sỹ Vũ Đình Tụng, Đinh Văn
Thắng, Trần Hữu Tước. Ở mỗi đoàn đều có sinh viên y khoa đến chăm sóc,
tham gia cứu chữa thương binh. Giáo sư Hồ Đắc Di cùng đoàn phẫu thuật đóng
ở Vân Đình. Chính tại đây, ông đã đọc diễn văn tuyên bố Trường đại học Y
khoa vẫn tiếp tục giảng dạy.
Chiến sự lan rộng, đoàn phẫu thuật của giáo sư Hồ Đắc Di, chuyển về
Đốc Tín, đoàn phẫu thuật của giáo sư Tôn Thất Tùng về Bùng Xá (thuộc huyện
Ứng Hoà, Hà Đông). Vào đầu tháng 4-1947, giáo sư Hồ Đắc Di, giáo sư Tôn
Thất Tùng nhận lệnh của Hồ Chủ tịch, rời trường lên Tuyên Quang, tiếp tục
giảng dạy. Sinh viên các lớp Y5, Y4, Y3, Y2 lên Tuyên Quang theo học tới gần
ba chục người. Bệnh viện thực hành của Trường là Bệnh viện tỉnh Tuyên
Quang. Giám đốc bệnh viện lúc ấy giờ là bác sỹ Ngô Đăng Ngạnh. Bộ Y tế đóng
ở Ghềnh Quýt, bên tả ngạn sông Lô. Thị xã Tuyên Quang tiêu thổ kháng chiến.
Tháng 5-1947, Trường đại học Y khoa được lệnh chuyển lên Chiêm Hoá, một
huyện cách thị xã chừng 60km, bên bờ sông Gâm. Trường đóng ở hữu ngạn
1
Ngòi Quẵng . Những ngày đầu, giáo sư Tôn Thất Tùng giảng dạy trong một lớp
"bình dân học vụ": ghế là các thân cây, không có bàn, có một bảng đen. Phòng
học vừa là lớp học vừa là phòng khám bệnh. Giáo sư Đặng Văn Chung từ Liên
khu III lên giảng dạy về nội khoa. Một tháng sau, xây dựng xong phòng mổ, hai
phòng bệnh, giảng đường. Bàn ghế bằng tre nứa, đủ chỗ ngồi cho 30 sinh viên.
Mái nhà lợp tranh, không có tường vách. Một buổi chiều, bác sỹ Nguyễn Trinh
Cơ, sau trận Phủ Thông, trên đường về Vĩnh Yên, từ Bản Thi ghé thăm trường.
Đi ngang qua lớp học đúng lúc giáo sư Tôn Thất Tùng đang giảng bài. Bài học
vừa dứt, bác sĩ Cơ từ cuối lớp tiên lên ôm thầy Tùng, phát biểu:
- Tôi rất xúc đông nghe anh Tùng giảng bài. Các anh có hạnh phúc được
anh Tùng giảng dạy. Hồi chúng tôi ở nội trú, may mắn lắm mới được anh Tùng
giảng cho một bài.
Chương trình gồm: Ngoại khoa, Giải phẫu, Nội khoa, một số môn cơ sở.
Buổi sáng thực tập lâm sàng hoặc kiến tập, phụ mổ.
Buổi lễ khai giảng niên học 1947-1948 được tổ chức trọng thể tại Trường
ở Việt Bắc. Tới dự có Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng giáo dục Nguyễn
Văn Huyên, giáo sư Hồ Đắc Di long trọng đọc diễn văn khai mạc. Đại tướng Võ
Nguyên Giáp phát biểu ý kiến, khẳng định vai trò của Trường trong kháng
chiến, triển vọng phát triển của trường, chuyển lời thăm của Bác Hồ tới thày và
trò cùng một quyển sổ bìa cứng Bác Hồ tặng. Trong trang đầu quyển sổ, Bác có
1 Thuộc xã Xuân Quang, huyện Chiêm Hóa
322
