Page 869 - DIA CHI TUYEN QUANG
P. 869
870 Từ điển Tuyên Quang
của dân tộc Mường), tu lình đeng màu đen, lông trên đầu và lông
(cách gọi của dân tộc Thái); khỉ quanh mặt màu trắng nhạt. Loại
mặt đỏ (macaca aretoides), hay này được phát hiện ở huyện Na
còn gọi là khỉ cộc, khỉ gấu (cách Hang, trong khu rừng hỗn giao
gọi của dân tộc Việt), căng dui cây gỗ và tre nứa.
(cách gọi của dân tộc Tày), căng Ngoài các loại khỉ, voọc còn có
đin, lình càng (cách gọi của dân cu li nhỏ (nveticebus pygmacus),
tộc Nùng; khỉ đuôi lợn (macaca cu li lớn (nveticebus caucang),
nemestrina), hay còn gọi là khỉ sóc (sóc đen, sóc lửa, sóc chuột),
xám, khỉ tăng gô (cách gọi của cầy (cầy vòi mốc, cầy vòi đốm).
dân tộc Việt), tu lình (cách gọi của Các loài này sống trên cây, chủ
dân tộc Tày), bạc khà (cách gọi yếu ăn hoa quả như hạt dẻ,
của dân tộc Mường), tu chin (cách chuối rừng...
gọi của dân tộc Thái), khỉ quằng
(cách gọi của dân tộc Rục). Hiện 2059. THÚ SỐNG TRÊN MẶT ĐẤT
nay, các loại quý hiếm ở Tuyên Nhóm thú có nhiều loài nhất,
Quang như loài khỉ đuôi lợn còn chủ yếu gồm 2 nhóm: nhóm ăn
rất ít ở Tuyên Quang. Các loài thực vật và nhóm ăn thịt.
khỉ sống trong hang đá, hốc cây
hoặc trên cành cây cao có tán lá Nhóm ăn thực vật chủ yếu
rậm rạp trong các khu rừng. voọc là các loài thú ăn cây cỏ, lá cây
đen má trắng (trachypithecus rừng, nhiều nhất là nai, hoẵng,
francoisi), thuộc họ khỉ, lông đen sơn dương...
tuyền, đỉnh đầu có mào lông đen, Nai (cervus unicolor), thân
có vệt lông màu trắng kéo dài từ hình to lớn, có con nặng tới 150 kg.
má qua tai, sống ở trên cây hay Hoẵng (muntiacus muntjak), còn
trên hang vách đá, hiện nay, gọi là con mang hay tu quang,
loài này gần như bị tuyệt chủng thuộc họ nai (cervidae), nặng
ở Tuyên Quang; voọc mũi hếch khoảng 30 kg. Nai và hoẵng chỉ có
(rhinopithe avunculuscus), còn sừng ở con đực (sừng được phân
gọi là vẹc bằng lau (cách gọi của nhánh). Nai và hoẵng mỗi năm
dân tộc Việt), cà đác (cách gọi của thay sừng 1 lần vào cuối xuân
dân tộc Tày), mò chèn (cách gọi hoặc đầu hạ. Sừng mới mọc gọi là
của dân tộc Dao), mò pàn (cách nhung, dùng làm thuốc bổ. Trước
gọi của dân tộc Thái), có lông kia, nai và hoẵng có nhiều ở các
